14.06.2024 |
autor: Mariusz Ignar |
Przeczytasz w
5 minut
Zwiększ rozmiar tekstu
Poza szybszym fizycznym niszczeniem się części PC, przegrzewający się komputer znacznie traci na wydajności, programy zaczynają się zacinać i zawieszać, system wydaje się ociężały. W skrajnych wypadkach, gdy temperatury będą zbyt wysokie, komputer może się wyłączać – to mechanizm obronny, zabezpieczający przed spaleniem sprzętu.
Do tego dochodzi jeszcze głośna praca działających na pełnych obrotach wentylatorów, desperacko próbujących ochłodzić komputer. Aby uniknąć przegrzania wystarczy zadbać, aby procesory miały odpowiednio mocne chłodzenie. Jak dokładnie? Zachęcamy do przeczytania poradnika Jakie chłodzenie procesora wybrać, w którym poruszamy kwestie różnego rodzaju chłodzenia – od past termoprzewodzących, do chłodzenia wodnego.
Polecane procesory w sklepie
Temperatura procesora – dlaczego rośnie?
Komputer stacjonarny to głównie elektronika, na którą składają się obwody złożone z komponentów elektrycznych – rezystorów, kondensatorów czy cewek, połączonych ze sobą ścieżkami przewodzącymi na drukowanych płytkach elektronicznych.
Uruchomienie komputera sprawia, że w układach zaczyna płynąć prąd, niezbędny do działania urządzenia. Wszystkie elementy układu stawiają pewien opór przepływającemu przez nie prądowi – na wyjściu danego elementu otrzymamy niższe natężenie niż na wejściu.
W procesorze – płynący przez niego prąd napotyka na niewielki opór, co powoduje generowanie się ciepła. To jednak nic złego – jednostki centralne są przystosowane do bezproblemowej pracy, jeśli temperatura procesora jest prawidłowa.
Temperatury komputera w spoczynku będą niskie, jednak gdy zaczniemy wykonywać bardziej wymagające zadania, komputer będzie pobierał więcej prądu i generował więcej ciepła. W skrajnych wypadkach temperatura może przekroczyć dopuszczalną normę, a komputer zacznie pracować wolniej, bo rozgrzane urządzenie zwolni taktowanie procesora, celem zmniejszenia ciepła. Jeśli temperatura dalej będzie rosła, komputer wyłączy się by zapobiec trwałym uszkodzeniom.
Jakie zadania powodują rosnącą temperaturę procesora? To te wymagające bardzo skomplikowanych obliczeń, czyli m.in. gry, korzystanie z zaawansowanego oprogramowania czy renderowanie grafiki 3D.
Wysoką temperaturę procesora można wyeliminować instalując lepsze chłodzenie, jednak warto dokładnie zbadać przyczynę przegrzewania. Nasz portfel nam podziękuje, jeśli uda się zmniejszyć temperaturę procesora bez instalacji nowego, niekiedy kosztownego chłodzenia.
Dlaczego procesor się przegrzewa? Oto przyczyny:
- nagromadzony w komputerze kurz,
- szkodliwe działanie wirusów i malware obciążających procesor,
- niska efektywność systemu chłodzenia wynikająca np. z nieprawidłowego montażu chłodzenia czy niedoboru cieczy chłodzącej,
- zużycie pasty termoprzewodzącej lub jej niska jakość,
- słabo wentylowana obudowa/nieodpowiednio rozmieszczone wentylatory,
- podkręcanie częstotliwości taktowania procesora celem zwiększenia jego wydajności (overclocking),
- zbyt wysoka temperatura otoczenia, np. ulokowanie komputera w zamkniętych, gorących pomieszczeniu,
- intensywna praca np. podczas gry,
- zużycie materiałów w procesorze i systemie chłodzenia.
Wszystko to może powodować generowanie niebezpiecznie wysokich temperatur, z którymi system chłodzenia nie zawsze jest sobie w stanie poradzić. Jaki z tego wniosek, jak ochłodzić komputer? Zanim zdecydujemy się na ulepszenie chłodzenia, spróbujmy wyczyścić urządzenie z brudu, przeskanować go pod kątem występowania złośliwego oprogramowania i wymieńmy pastę termoprzewodzącą.
Jaka powinna być temperatura procesora?
Optymalna temperatura procesora w spoczynku i stresie jest ściśle zależna od konfiguracji naszego komputera i wytrzymałości termalnej jego podzespołów. Max temperatura procesora w komputerze stacjonarnym waha się między 60 a 80 stopniami Celsjusza. Są jednak modele pracujące w niższych temperaturach, gdzie jej maksymalna wartość nie powinna przekraczać 60 stopni. Do każdego komputera należy podchodzić indywidualnie i wybierać chłodzenie odpowiednie dla danego modelu procesora i innych komponentów.
Trzeba pamiętać, że krótkotrwałe wzrosty temperatury powyżej 80°C są zazwyczaj akceptowalne, ale długotrwałe przekraczanie tej wartości może prowadzić do problemów.
Pod pełnym obciążeniem maksymalna temperatura procesora w laptopie może sięgnąć 90°C. Wynika to z tego, że laptopy są zaprojektowane z myślą o wyższych temperaturach ze względu na bardziej ograniczone możliwości chłodzenia.
Jaka powinna być temperatura procesora, jeśli z jakiegoś powodu nie jesteśmy w stanie zidentyfikować naszego CPU?
Dobra temperatura komputera (procesora) nie powinna przekraczać 55 °C w przypadku komputerów stacjonarnych i 85 °C w przypadku laptopów.
Laptopy z racji ciasnego upakowania podzespołami nie są w stanie oddawać ciepła tak efektywnie jak pecety, dlatego są specjalnie przystosowane do pracy w wyższych temperaturach. Bezpieczna temperatura procesora jest w nich wyższa niż w komputerach stacjonarnych. Nadrzędną zasadą przy pytaniu ile stopni powinien mieć procesor jest: im chłodniej, tym lepiej.
Podsumowując, prawidłowa temperatura procesora – tym samym bezpieczna – mieści się w granicach od 90°C do 100°C. Przekroczenie tej temperatury doprowadzi do automatycznego obniżania taktowania (throttling) lub nawet wyłączenia systemu, aby zapobiec uszkodzeniu podzespołów.
Jak sprawdzić temperaturę procesora na pulpicie?
Temperaturę procesora można sprawdzić na dwa sposoby. Bezpośrednio w BIOSie, gdzie otrzymamy najdokładniejsze wyniki, lub za pomocą specjalnego, darmowego oprogramowania do diagnostyki, które można znaleźć w internecie.
Sprawdzenie temperatury w BIOS może być dla niektórych użytkowników wyzwaniem. W tradycyjnym BIOSie, ekran ma tekstowy wygląd, a temperatura wyświetlana jest w formie listy,
Zaletą drugiego rozwiązania – temperatury na pulpicie – jest łatwość użycia. Wystarczy uruchomić zainstalowany program, a dowiemy się jaka jest temperatura CPU, a także poznamy temperatury pozostałych komponentów, sprawdzimy napięcia, czy wydajność wentylatorów.
Darmowe programy do sprawdzenia temperatury procesora:
- HWMonitor,
- Core Temp,
- AMD Ryzen Master (dla procesorów AMD),
- CPU-Z,
- Open Hardware Monitor,
- Speccy,
- czy rozwiązanie dedykowane dla procesorów Intela – Real Temp czy Intel Extreme Tuning Utility (XTU).
Monitorowanie temperatury na pasku zadań umożliwia wspomniany wyżej Core Temp. To łatwe: wystarczy otworzyć aplikację, przejść do ustawień i w zakładce “”Notification Area” zaznacz opcję „Display temperature in Notification Area”.
Jak chłodzić procesor?
Jeśli mimo wyczyszczenia komputera z kurzu, usunięcia złośliwego oprogramowania i wymianie pasty termo-przewodzącej procesor wciąż się przegrzewa, należy rozważyć ulepszenie systemu chłodzenia w komputerze.
Odpowiedzią na pytanie jak chłodzić procesor może być wykorzystanie jednego z rozwiązań dedykowanych, wśród których znaleźć można zarówno tradycyjne chłodzenie powietrzem, jak i przeznaczone dla bardziej wymagających procesorów chłodzenie wodne.
Chłodzenie dedykowane procesorom jest montowane bezpośrednio na nich – metalowa płytka będąca częścią bloku chłodzącego zostaje umocowana tak, by stykać się z procesorem.
Pasta termoprzewodząca
Aby mieć pewność, że procesor będzie oddawał największą możliwą ilość ciepła, wykorzystuje się pasty termoprzewodzące, które wspomagają przekazywanie ciepła i poprawiają wydajność chłodzenia.
Pasta termoprzewodząca najczęściej stosowana jest w chłodzeniu procesora, karty graficznej czy innych podzespołów, które generują dużo ciepła. Do wyboru są tradycyjne pasty silikonowe oraz bardziej wydajne metalowe i ceramiczne oraz najdroższe i najbardziej efektywne diamentowe.
Wybierając pastę termoprzewodzącą należy zwrócić uwagę przede wszystkim na wydajność (im wyższa przewodność ciepła tym lepiej, najlepsze mają powyżej 10 W/mK), łatwość aplikacji, przewodzenie prądu i pojemność opakowania. Z zasady komputery używane do grania, pracy z zaawansowanymi programami lub z podkręconymi procesorami generują więcej ciepła niż “zwykły” PC i wymagają wydajniejszej pasty (częściej należy ją również wymieniać).
W przypadku chłodzenia powietrzem ciepłe powietrze prowadzone od metalowej płytki poprzez rurki zostaje wydmuchiwane wentylatorami na zewnątrz.
Chłodzenie wodne
W przypadku chłodzenia cieczą, do płytki zostaje doprowadzona chłodna woda odbierająca ciepło. Decydując się na dedykowane chłodzenie wodne, warto zastanowić się nad kompleksowym rozwiązaniem, które może chłodzić nie tylko centralną jednostkę obliczeniową, ale również GPU, dyski twarde, czy kości pamięci RAM.
Takie chłodzenie jest bardziej wydajne niż tradycyjne chłodzenie powietrzem (także w przypadku komputerów z zaawansowanymi procesorami i potężnymi kartami graficznymi), a jego praca cichsza. Warto też wspomnieć o możliwości personalizacji chłodzenia wodnego, która może ująć przede wszystkim graczy (np. podświetlenie RGB, unikalny układ wężyków czy różnokolorowe płyny).
Wady chłodzenia cieczą? To przede wszystkim wyższy koszt takiego systemu, bardziej skomplikowana instalacja, konieczność regularnej konserwacji oraz ryzyko wycieków. Pompy, radiatory i wężyki zajmują też sporo miejsca w obudowie komputera.
Instalacja chłodzenia wodnego wymaga przemyślanego rozmieszczenia komponentów w obudowie, montażu radiatorów, bloków wodnych oraz pomp i rezerwuaru, podłączenia wężyków i złączek, a także sprawdzenia szczelności aby uniknąć wycieków. Układ napełniony płynem chłodzącym należy odpowietrzyć. Po teście szczelności i podłączeniu kabli do złącz na płycie głównej można uruchomić komputer.
Producenci coraz częściej oferują zintegrowane zestawy chłodzenia wodnego (AIO – All-In-One), które są łatwiejsze w instalacji i mniej podatne na wycieki.
Mogą Cię zainteresować:
Czytaj więcej
Ranking procesorów. Najlepsze modele w 2025 roku
Jaki procesor do 500 złotych kupić? Ranking
Jaki procesor do RTX 4070 wybrać?
Jaki procesor do RTX 4060 wybrać? Poradnik i ranking procesorów
Jakie chłodzenie wodne do komputera wybrać? Ranking 2025
Jak wybrać procesor do laptopa? Polecane procesory mobilne w laptopach
Jaka pasta termoprzewodząca? Ranking 2025
Co robić, gdy laptop sam się wyłącza lub przegrzewa?
Jak nałożyć pastę na procesor?
AMD czy Intel? Jaki procesor wybrać?
Jaka płyta główna pod procesor Intel? Ranking modeli
Wymiana procesora w laptopie
Jakie są oznaczenia procesorów Intel i AMD?
Komputer się przegrzewa – co robić? Praktyczne porady
Jak testować procesor?
Najnowsze
Jaki klimatyzator przenośny wybrać? Ranking i poradnik 2025
Inteligentne oświetlenie domu i mieszkania. Rodzaje i funkcje
Co to jest Dual SIM w smartfonie? Ranking telefonów Dual SIM
Drukarki z systemem stałego zasilania atramentem (CISS) – co warto wiedzieć?
Sprzęt Apple – leasing dla firm w Komputroniku
Co to skaner przenośny? Kiedy warto kupić mobilny skaner?
Co to jest bezlusterkowiec? Jaki bezlusterkowiec wybrać? Ranking
Jak działa odkurzacz pionowy z funkcją mycia? Czy warto go kupić?
