Chłodzenie procesora to kwestia szalenie ważna, bo od wybranego modelu zależy wydajność i stabilność naszego komputera. To nie wszystko. Chłodzenie wpływa na głośność działania PC i możliwość podkręcenia CPU. Jakie chłodzenie do procesora będzie więc najlepszym wyborem? Mniej doświadczeni klienci mogą mieć problem z dobraniem odpowiedniego modelu, dlatego przygotowaliśmy poradnik, który wyjaśnia najważniejsze zagadnienia, a także pomoże wybrać najlepszy cooler do procesora.
Spis treści:
- Czy chłodzenie procesora jest ważne?
- Cooler do komputera
- Jaki cooler do laptopa?
- Rodzaje chłodzenia CPU
- Chłodzenie procesora aktywne czy pasywne?
- Jak działa chłodzenie wodne procesora i czym się różni od tradycyjnego?
- Jaki wentylator w coolerze – na co zwrócić uwagę?
- Automatyczna czy ręczna regulacja prędkości wentylatora?
- Rodzaj radiatora – aluminium czy miedź?
- Jaki typ podstawki procesora?
- Jakie chłodzenie CPU łatwe do zamontowania?
- Zalety i wady chłodzenia procesorów
Czy chłodzenie procesora jest ważne?
Procesor to jeden z tych elementów komputera, który nie tylko pobiera najwięcej energii elektrycznej, ale też generuje najwięcej ciepła. Niestety, nadmierna temperatura źle wpływa na wydajność urządzenia, a w niektórych sytuacjach może nawet zdestabilizować pracę komputera lub laptopa. Tutaj na scenę wchodzą coolery CPU. Ich zadaniem jest odprowadzenie ciepła i zabezpieczenie prawidłowej pracy procesora.
Sprawdź poradnik Temperatura procesora – na co uważać i jak chłodzić?
Cooler do komputera
Dobór coolera zależy przede wszystkim od jakości procesora. Im mocniejszy CPU, tym lepsze chłodzenie należy wybrać – zwłaszcza jeżeli chcemy podkręcić procesor. Nad wymianą coolera powinni również zastanowić się użytkownicy, którzy składają ciche zestawy, a standardowy cooler okazuje się niewystarczający lub za głośny.
Wydajniejsze zestawy – do gamingu, pracy z wymagającymi programami graficznymi czy do obróbki wideo – wymagają zaawansowanego chłodzenia. Duże obciążenie może spowodować przegrzanie sprzętu. Cooler do komputera ma nieco mniejsze znaczenie w PC przeznaczonych do mniej intensywnych zadań: pracy w biurze, nauki czy przeglądania internetu.
Zwykle montowane są w nich procesory, które charakteryzują się mniejszym zapotrzebowaniem na energię, a przez to generują mniej ciepła. W takim przypadku zazwyczaj sprawdzi się fabryczne chłodzenie dodawane w zestawie z procesorem.
Jaki cooler do laptopa?
Jeśli zastanawiasz się lub poszukujesz odpowiedzi na pytanie: jak można poprawić chłodzenie procesora w laptopie, odpowiedź jest tylko jedna: podkładka chłodząca. Obecnie nie praktykuje się wymiany coolerów w laptopach.
Pamiętaj również o prawidłowym użytkowaniu laptopa (nie należy trzymać urządzenia tak, aby wentylator był blokowany) oraz o wymianie pasty termoprzewodzącej, która znajduje się między coolerem a procesorem i odprowadza ciepło do radiatora.
Więcej informacji znajdziesz w poradniku Jaka podstawka pod laptopa?
Podstawki chłodzące
Rodzaje chłodzenia procesora
Coolery można podzielić na wykorzystujące chłodzenie powietrzne (aktywne), chłodzenie pasywne oraz chłodzenie wodne. Nadal najbardziej popularne jest chłodzenie powietrzne czyli przy użyciu wiatraka, który wprawia powietrze w ruch. Mamy tutaj do czynienia z metalowym radiatorem, często wyposażonym w tzw. rurki cieplne, a wymiana ciepła jest wspomagana przez wentylator lub wentylatory.
Czym natomiast charakteryzuje się chłodzenie pasywne? W wykorzystujących je coolerach stosowany jest sam radiator bez wentylatora.
Ciekawą alternatywą jest chłodzenie wodne procesora, gdzie głównym elementem jest ciecz. Odpowiada ona za przekazywanie ciepła z bloku wodnego do chłodnicy. Możemy tutaj liczyć na dużo lepszą efektywność, a także cichsze działanie.
Chłodzenie wodne do procesorów
Chłodzenie CPU aktywne czy pasywne?
Kiedy zdecydować się na chłodzenie aktywne a kiedy na chłodzenie pasywne? Wszystko zależy od naszych preferencji odnośnie kultury pracy komputera:
- Coolery aktywne wykorzystują wentylator – ten zwiększa efektywność odprowadzania ciepła, ale też generuje hałas
- Konstrukcje pasywne są pozbawione wentylatora, więc pracują całkowicie bezgłośnie – warto więc zwrócić uwagę jeżeli interesuje nas ciche chłodzenie CPU
Warto jednak zauważyć, że pasywne chłodzenie CPU oferują ograniczoną wydajność, więc sprawdzą się głównie w przypadku standardowych procesorów o niedużej wydajności. Z drugiej strony nowoczesne chłodzenia aktywne potrafią być wyjątkowo ciche, a zatem w praktyce mogą być niesłyszalne lub zagłuszane przez inne elementy komputera.
Pamiętajmy, że chłodzenie procesora pasywne sprawdzi się raczej w mniej wymagających komputerach. W PC przeznaczonych do grania lub obsługi specjalistycznych programów (np. do grafiki 3D) potrzebny będzie cooler aktywny lub wodny.
Chłodzenie procesorów
Jak działa chłodzenie wodne procesora i czym się różni od tradycyjnego?
Chłodzenia wodne to dobre rozwiązanie dla osób, które mają większy budżet i chcą go przeznaczyć na zakup naprawdę wydajnego układu do komputera gamingowego czy specjalistycznego. Czym różni się chłodzenie wodne od powietrznego? Innym sposobem działania. Konstrukcje te wykorzystują blok wodny, z którego ciepło jest transferowane za pomocą cieczy do dużego radiatora z wentylatorami (tzw. chłodnicy). Składane zestawy dodatkowo dają możliwość podłączenia bloku dla innych komponentów (np. karty graficznej lub płyty głównej).
Chłodzenie procesora cieczą nie tylko pozwala uzyskać najniższe temperatury, ale też charakteryzuje się cichym działaniem. Warto jednak zauważyć, że rozwiązanie to nie należy do najtańszych – ceny gotowych zestawów chłodzenia cieczą zaczynają się od kilkuset złotych. Składane konfiguracje dają możliwość lepszego dostosowania obiegu, ale ich cena może być jeszcze wyższa.
Więcej w poradniku Komputer z chłodzeniem wodnym – jak wybrać i czy warto?
Jaki wentylator w coolerze – na co zwrócić uwagę?
Niezależnie czy wybieramy chłodzenie powietrzne (aktywne) czy też wodne, najważniejszym elementem konstrukcji jest wentylator – to właśnie on wspomaga odprowadzanie ciepła z radiatora lub chłodnicy. Jaki wentylator do procesora będzie najlepszym wyborem?
Jak wybrać chłodzenie do procesora i na jakie parametry zwrócić uwagę?
- Wielkość i prędkość obrotowa – przede wszystkim wielkość i prędkość obrotowa – im są one wyższe, tym większy przepływ powietrza i tym lepsza wydajność wentylatora. Warto jednak mieć świadomość, iż wyższa prędkość zwykle wpływa również na wyższy poziom generowanego hałasu. Chłodzenie CPU dla graczy będzie zaopatrzone w wentylator z podświetleniem LED.
- Konstrukcja łożyska – dużo zależy również od zastosowanego łożyska – ma ono wpływ nie tylko na generowany hałas, ale też na żywotność konstrukcji. Ponadto powinniśmy również zwrócić uwagę na sposób podłączenia wentylatora – nowsze modele wykorzystują 4-pinową wtyczkę, co pozwala sterować prędkością obrotową np. z poziomu płyty głównej.
- TDP procesora – TDP (Thermal Design Power) to zapinka przystosowania czyli parametr podawany przez producentów procesorów (Intel, AMD), który określa maksymalną ilość ciepła wydzielanego w ciągu sekundy, którą trzeba odprowadzić z urządzenia. W praktyce najlepiej wybrać chłodzenie, które przewyższa ciepło generowane przez procesor.
- Wysokość – parametr, który należy wziąć pod uwagę, z prozaicznego powodu – cooler musi zmieścić się w obudowie. Zazwyczaj bardziej wydajne modele są też większe i mogą zajmować przestrzeń potrzebną na pamięć RAM. Wymiary radiatorów podawane są przez producentów. W przypadku chłodzenia wodnego trzeba wziąć pod uwagę wielkość chłodnicy użytej w coolerze.
- Kompatybilność chłodzenia procesora – warto dokładnie przejrzeć specyfikację modelu, który chcemy kupić pod kątem dopasowania do procesora w naszym PC. Chłodzenie CPU musi być zgodne z gniazdem płyty głównej. W większości przypadków tak będzie, jednak trzeba mieć pewność, bo w sprzedaży są coolery pasujące tylko do wybranego gniazda.
Automatyczna czy ręczna regulacja prędkości wentylatora?
No właśnie – jak lepiej sterować wentylatorem? W większości przypadków sprawdzi się automatyczna regulacja, gdzie prędkość obrotowa jest dostosowana do temperatury procesora. Rozwiązanie to gwarantuje odpowiedni kompromis między wydajnością a generowanym hałasem – szczególnie w przypadku nowoczesnych płyt, gdzie wprowadzono zaawansowane technologie automatycznej regulacji obrotów.
Rodzaj radiatora – aluminium czy miedź?
Zarówno w przypadku coolerów powietrznych, jak i chłodzeń wodnych możemy spotkać radiator do procesora w dwóch wariantach: aluminiowy lub miedziany. Pierwszy jest spotykany znacznie częściej, szczególnie w przypadku tańszych konstrukcji. Miedziane radiatory nie są tak popularne – z racji właściwości fizycznych często występują w połączeniu z aluminiowymi, ale za to pozwalają uzyskać lepszą wydajność. Niestety są droższe od standardowych.
Ważnym elementem chłodzenia jest również pasta termoprzewodząca. Najpopularniejsze mieszanki mogą być wykorzystywane z obydwoma typami radiatorów. Inaczej wygląda sprawa w przypadku substancji na bazie ciekłego metalu – nie można ich stosować na aluminiowe radiatory, gdyż mogą spowodować uszkodzenie coolera.
Warto pamiętać, że często pasta dodawana jest do poszczególnych modeli chłodzenia i można ją samodzielnie nakładać.
Pasty termoprzewodzące
Jaki typ podstawki procesora?
Przy zakupie chłodzenia do procesora należy zwrócić uwagę na kompatybilność danego modelu z wykorzystywanym gniazdem procesora – tzw. podstawki. Chłodzenie procesora Intel wymagać będzie innego wariantu niż chłodzenie procesora AMD. Informacje o zgodności najczęściej znajdziemy w specyfikacji technicznej.
Należy zauważyć, że część podstawek wykorzystuje ten sam rozstaw otworów montażowych – np. cooler do AM4 pasuje do chłodzenia w systemie AM5. Nieco inaczej może wygląda sytuacja z procesorami Intel, bo choć np. gniazdo LGA 1200 wykorzystywało ten sam sposób montowania coolera, co w LGA 115x, to inne generacje procesorów miewają nowe rozstawy otworów i chłodzenie nie będzie z nimi kompatybilne.
Podstawowe coolery zwykle są projektowane z myślą o procesorach o niższej mocy. Może więc zdarzyć się, że w zestawie nie znajdziemy elementów montażowych pod gniazda dla topowych procesorów np. AMD Ryzen 7 7800X3D lub Intel Core i7-13700KF. Ponadto starsze rewizje mogą nie mieć zapinek dla nowych podstawek, ale w takiej sytuacji najlepiej skontaktować się ze sprzedawcą lub producentem chłodzenia.
Jakie chłodzenie procesora łatwe do zamontowania?
Na koniec warto jeszcze omówić kwestię montażu – tutaj zazwyczaj sprawdza się zasada, że im jest ono mniejsze, tym łatwiej je zamontować.
Dobre chłodzenie procesora zwykle jest bardziej rozbudowane, a zatem jego montaż może być bardziej skomplikowany. Czasami założenie nowego chłodzenia może wymagać wyjęcia całej płyty głównej z obudowy (uchwyty montażowe coolera trzeba przykręcać od spodu płyty). Warto zwrócić uwagę na takie wymagania, jeśli nie chcemy lub nie możemy rozkręcać całego komputera. Nie jest to jednak regułą, bo w większości przypadków bez problemu można zainstalować chłodzenie procesora domowym sposobem.
Zalety i wady chłodzenia procesorów
Jeżeli zastanawiamy się, jak wybrać chłodzenie procesora, to warto jeszcze zapoznać się z testami w sieci. Najczęściej wymieniane zalety to:
- Cicha praca
- Wysoka wydajność
- Kompatybilność z wszystkimi nowymi podstawkami
- Łatwy montaż
- Wysoka jakość wykonania
Z kolei najczęściej wymieniane wady, które mogą kolidować z pierwszym slotem PCIe/pamięciami RAM to:
- Głośna praca
- Trudny montaż
Zobacz chłodzenie procesorów
Mogą Cię zainteresować: