21.06.2024 |
autor: Alicja Hudzik |
Przeczytasz w
9 minut
Zwiększ rozmiar tekstu
Chłodzenie komputera to kwestia szalenie ważna, bo od niej w dużej mierze zależy wydajność i stabilność urządzenia. To nie wszystko. Chłodzenie wpływa na głośność działania PC i możliwość podkręcenia CPU. Jakie chłodzenie do procesora będzie więc najlepszym wyborem? Mniej doświadczeni klienci mogą mieć problem z dobraniem odpowiedniego modelu, dlatego przygotowaliśmy poradnik, który wyjaśnia najważniejsze zagadnienia. Przedstawiamy w nim rodzaje chłodzenia komputera dostępne na rynku, a także pomagamy w wyborze najlepszego coolera do procesora.
Polecane chłodzenie procesorów
Spis treści:
- Czy chłodzenie procesora jest ważne?
- Jak dobrać chłodzenie do procesora? Kiedy warto wymienić cooler do komputera?
- Cooler do komputera
- Jaki cooler do laptopa?
- Rodzaje chłodzenia CPU
- Jaki wentylator w coolerze – na co zwrócić uwagę?
- Automatyczna czy ręczna regulacja prędkości wentylatora?
- Rodzaj radiatora – aluminium czy miedź?
- Jaki typ podstawki procesora?
- Jakie chłodzenie CPU łatwe do zamontowania?
- Zalety i wady chłodzenia procesorów
Czy chłodzenie procesora jest ważne?
Zanim przejdziemy do tego, jak dobrać chłodzenie do procesora, kilka słów na temat znaczenia urządzeń do chłodzenia komputera, tzw. coolerów. Procesor to jeden z tych elementów komputera, który nie tylko pobiera najwięcej energii elektrycznej, ale też generuje najwięcej ciepła. Niestety, nadmierna temperatura źle wpływa na wydajność urządzenia, a w niektórych sytuacjach może nawet zdestabilizować pracę komputera lub laptopa i prowadzić do zawieszenia się, błędów systemowych czy nieprzewidzianych restartów.
Nadmierne ciepło może znacznie skrócić żywotność procesora i innych komponentów komputera. W ekstremalnych przypadkach przegrzanie może prowadzić do poważnych uszkodzeń płyty głównej lub innych podzespołów, co wiąże się nierzadko z kosztowną naprawą. Właśnie temu zapobiega chłodzenie do procesora, czyli tzw. coolery CPU. Ich zadaniem jest odprowadzenie ciepła i dzięki temu zabezpieczenie prawidłowej pracy procesora.
Sprawdź poradnik Temperatura procesora – na co uważać i jak chłodzić?
Jak dobrać chłodzenie do procesora? Kiedy warto wymienić cooler do komputera?
Jakie chłodzenie do procesora wybrać? Dobór coolera zależy przede wszystkim od jakości procesora. Im mocniejszy CPU, tym lepsze chłodzenie należy wybrać – zwłaszcza jeżeli chcemy podkręcić procesor. Nad wymianą coolera powinni również zastanowić się użytkownicy, którzy składają ciche zestawy, a standardowy cooler okazuje się niewystarczający lub za głośny. Modernizacja chłodzenia komputera jest wskazana także w przypadku komputerów przeznaczonych do gamingu, pracy z wymagającymi programami graficznymi czy obróbki wideo. Tego typu zestawy wymagają zaawansowanego chłodzenia, ponieważ duże obciążenie może spowodować przegrzanie sprzętu.
Cooler do komputera ma nieco mniejsze znaczenie w PC przeznaczonych do mniej intensywnych zadań: pracy w biurze, nauki czy przeglądania internetu. W tego typu urządzeniach zwykle montowane są procesory, które charakteryzują się mniejszym zapotrzebowaniem na energię, a przez to generują mniej ciepła. W takim przypadku zazwyczaj sprawdzi się fabryczne chłodzenie komputera dodawane w zestawie z procesorem.
Jaki cooler do laptopa?
Jeśli zastanawiasz się lub poszukujesz odpowiedzi na pytanie: jak można poprawić chłodzenie procesora w laptopie, odpowiedź jest tylko jedna: podkładka chłodząca. Obecnie nie praktykuje się wymiany coolerów w laptopach. Ideą laptopa jest kompaktowość i mobilność, dlatego do tego typu sprzętów nie dodaje się zewnętrznych coolerów. Laptopy mają wbudowany system chłodzenia komputera, zoptymalizowany pod kątem danego modelu. Dlatego też, zamiast zastanawiać się, jak dobrać chłodzenie do procesora w laptopie, lepiej skupić się na jego prawidłowym użytkowaniu. Pamiętaj zatem o regularnej wymianie pasty termoprzewodzącej, która znajduje się między coolerem i procesorem (jej zadaniem jest odprowadzanie ciepła do radiatora). Dbaj także, aby urządzenie było w takiej pozycji, która nie blokuje ujść wentylatorów.
Więcej informacji znajdziesz w poradniku Jaka podstawka pod laptopa?
Wydajniejsze zestawy – do gamingu, pracy z wymagającymi programami graficznymi czy do obróbki wideo – wymagają zaawansowanego chłodzenia. Duże obciążenie może spowodować przegrzanie sprzętu. Cooler do komputera ma nieco mniejsze znaczenie w PC przeznaczonych do mniej intensywnych zadań: pracy w biurze, nauki czy przeglądania internetu.
Zwykle montowane są w nich procesory, które charakteryzują się mniejszym zapotrzebowaniem na energię, a przez to generują mniej ciepła. W takim przypadku zazwyczaj sprawdzi się fabryczne chłodzenie dodawane w zestawie z procesorem.
Jaki cooler do laptopa?
Jeśli zastanawiasz się lub poszukujesz odpowiedzi na pytanie: jak można poprawić chłodzenie procesora w laptopie, odpowiedź jest tylko jedna: podkładka chłodząca. Obecnie nie praktykuje się wymiany coolerów w laptopach.
Pamiętaj również o prawidłowym użytkowaniu laptopa (nie należy trzymać urządzenia tak, aby wentylator był blokowany) oraz o wymianie pasty termoprzewodzącej, która znajduje się między coolerem a procesorem i odprowadza ciepło do radiatora.
Więcej informacji znajdziesz w poradniku Jaka podstawka pod laptopa?
Podstawki chłodzące
Rodzaje chłodzenia procesora
Jakie rodzaje chłodzenia komputera są dostępne na rynku? Coolery można podzielić na wykorzystujące chłodzenie powietrzne (aktywne), chłodzenie pasywne oraz chłodzenie wodne. Wśród bardziej skomplikowanych rozwiązań wymienia się również chłodzenie do procesora przy pomocy ciekłego azotu oraz tzw. chłodzenie fazowe.
Najpopularniejszym rodzajem chłodzenia procesora jest chłodzenie powietrzne czyli odprowadzanie ciepła z podzespołów przy użyciu wiatraka, który wprawia powietrze w ruch. Mamy tutaj do czynienia z metalowym radiatorem, często wyposażonym w tzw. rurki cieplne, a wymiana ciepła jest wspomagana przez wentylator lub wentylatory.
Czym natomiast charakteryzuje się chłodzenie pasywne? W wykorzystujących je coolerach stosowany jest sam radiator bez wentylatora. Ten rodzaj chłodzenia komputera wiąże się z energooszczędnością oraz zminimalizowaniem hałasu, zwykle jednak nie wystarcza on żeby skutecznie ochłodzić wydajny komputer (np. gamingowy).
Ciekawą alternatywą jest chłodzenie wodne procesora, gdzie głównym elementem jest ciecz. Odpowiada ona za przekazywanie ciepła z bloku wodnego do chłodnicy. Możemy tutaj liczyć na dużo lepszą efektywność, a także cichsze działanie.
Natomiast jeśli chodzi o bardziej zaawansowane rodzaje chłodzenia procesora, takich jak chłodzenie ciekłym azotem czy chłodzenie fazowe, rozwiązania te są dość drogie i stosują je przede wszystkim specjaliści zajmujący się ekstremalnym podkręcaniem procesorów.
Chłodzenie wodne do procesorów
Chłodzenie CPU aktywne czy pasywne?
Jak dobrać chłodzenie do procesora? Kiedy zdecydować się na chłodzenie aktywne a kiedy na chłodzenie pasywne? Wszystko zależy od naszych preferencji odnośnie kultury pracy komputera:
- Coolery aktywne wykorzystują wentylator – ten zwiększa efektywność odprowadzania ciepła, ale też generuje hałas
- Konstrukcje pasywne są pozbawione wentylatora, więc pracują całkowicie bezgłośnie – warto więc zwrócić uwagę jeżeli interesuje nas ciche chłodzenie CPU
Warto jednak zauważyć, że pasywne chłodzenie CPU oferują ograniczoną wydajność, więc sprawdzą się głównie w przypadku standardowych procesorów o niedużej wydajności. Z drugiej strony nowoczesne chłodzenia aktywne potrafią być wyjątkowo ciche, a zatem w praktyce mogą być niesłyszalne lub zagłuszane przez inne elementy komputera.
Pamiętajmy, że chłodzenie procesora pasywne sprawdzi się raczej w mniej wymagających komputerach. W PC przeznaczonych do grania lub obsługi specjalistycznych programów (np. do grafiki 3D) potrzebny będzie cooler aktywny lub wodny.
Chłodzenie procesorów
Jak działa chłodzenie wodne procesora i czym się różni od tradycyjnego?
Co wybrać, chłodzenie wodne czy powietrzne? Chłodzenia wodne to dobre rozwiązanie dla osób, które mają większy budżet i chcą go przeznaczyć na zakup naprawdę wydajnego układu do komputera gamingowego czy specjalistycznego. Czym różni się chłodzenie wodne od powietrznego? Innym sposobem działania. Konstrukcje te wykorzystują blok wodny, z którego ciepło jest transferowane za pomocą cieczy do dużego radiatora z wentylatorami (tzw. chłodnicy). Składane zestawy dodatkowo dają możliwość podłączenia bloku dla innych komponentów (np. karty graficznej lub płyty głównej).
Chłodzenie procesora cieczą nie tylko pozwala uzyskać najniższe temperatury, ale też charakteryzuje się cichym działaniem. Warto jednak zauważyć, że rozwiązanie to nie należy do najtańszych – ceny gotowych zestawów chłodzenia cieczą zaczynają się od kilkuset złotych. Składane konfiguracje dają możliwość lepszego dostosowania obiegu, ale ich cena może być jeszcze wyższa.
Więcej w poradniku Komputer z chłodzeniem wodnym – jak wybrać i czy warto?
Jaki wentylator w coolerze – na co zwrócić uwagę?
Niezależnie czy wybieramy chłodzenie powietrzne (aktywne) czy też wodne, najważniejszym elementem konstrukcji jest wentylator – to właśnie on wspomaga odprowadzanie ciepła z radiatora lub chłodnicy. Jaki wentylator do procesora będzie najlepszym wyborem?
Jak wybrać chłodzenie do procesora i na jakie parametry zwrócić uwagę?
- Wielkość i prędkość obrotowa – przede wszystkim wielkość i prędkość obrotowa – im są one wyższe, tym większy przepływ powietrza i tym lepsza wydajność wentylatora. Warto jednak mieć świadomość, iż wyższa prędkość zwykle wpływa również na wyższy poziom generowanego hałasu. Chłodzenie CPU dla graczy będzie zaopatrzone w wentylator z podświetleniem LED.
- Konstrukcja łożyska – dużo zależy również od zastosowanego łożyska – ma ono wpływ nie tylko na generowany hałas, ale też na żywotność konstrukcji. Ponadto powinniśmy również zwrócić uwagę na sposób podłączenia wentylatora – nowsze modele wykorzystują 4-pinową wtyczkę, co pozwala sterować prędkością obrotową np. z poziomu płyty głównej.
- TDP procesora – TDP (Thermal Design Power) to zapinka przystosowania czyli parametr podawany przez producentów procesorów (Intel, AMD), który określa maksymalną ilość ciepła wydzielanego w ciągu sekundy, którą trzeba odprowadzić z urządzenia. W praktyce najlepiej wybrać chłodzenie komputera, które przewyższa ciepło generowane przez procesor.
- Wysokość – parametr, który należy wziąć pod uwagę, z prozaicznego powodu – cooler musi zmieścić się w obudowie. Zazwyczaj bardziej wydajne modele są też większe i mogą zajmować przestrzeń potrzebną na pamięć RAM. Wymiary radiatorów podawane są przez producentów. W przypadku chłodzenia wodnego trzeba wziąć pod uwagę wielkość chłodnicy użytej w coolerze.
- Kompatybilność chłodzenia procesora – warto dokładnie przejrzeć specyfikację modelu, który chcemy kupić pod kątem dopasowania do procesora w naszym PC. Chłodzenie CPU musi być zgodne z gniazdem płyty głównej. W większości przypadków tak będzie, jednak trzeba mieć pewność, bo w sprzedaży są coolery pasujące tylko do wybranego gniazda.
Automatyczna czy ręczna regulacja prędkości wentylatora?
Kolejna z kwestii, na którą warto zwrócić uwagę, gdy zastanawiamy się, jakie chłodzenie do procesora wybrać, to sposób sterowania. Na rynku są różne rodzaje chłodzenia komputera, zarówno regulowane ręcznie, jak i automatycznie.
Ręczna regulacja prędkości wentylatora wiąże się z tym, że użytkownik ma pełną kontrolę nad funkcjonowaniem chłodzenia do procesora i może dostosować je do własnych preferencji. Natomiast wadą tego rozwiązania jest konieczność samodzielnego skonfigurowania poszczególnych parametrów w BIOSie, co wymaga dużej wiedzy i może się wiązać z ryzykiem popełnienia błędu.
Chłodzenie do procesora z automatyczną regulacją wyróżnia dostosowywanie prędkości obrotowej do aktualnych warunków pracy komputera, np. temperatury procesora. W przypadku, gdy komputer wykonuje proste zadania i nie jest nadmiernie obciążony, system zmniejsza prędkość wentylatorów, co skutkuje mniejszym zużyciem energii. Dla niektórych osób brak konieczności ręcznej konfiguracji jest ogromną zaletą, natomiast bardziej profesjonalni użytkownicy mogą postrzegać to jako wadę. Minusem tego rozwiązania są także możliwe opóźnienia w dostosowaniu prędkości wentylatorów do zmieniających się warunków, aby temu zapobiec lepiej nie oszczędzać na zakupie chłodzenia komputera i wybierać sprzęt wysokiej jakości.
Rodzaj radiatora – aluminium czy miedź?
Zarówno w przypadku coolerów powietrznych, jak i chłodzeń wodnych możemy spotkać radiator do procesora w dwóch wariantach: aluminiowy lub miedziany. Pierwszy jest spotykany znacznie częściej, szczególnie w przypadku tańszych konstrukcji. Miedziane radiatory nie są tak popularne – z racji właściwości fizycznych często występują w połączeniu z aluminiowymi, ale za to pozwalają uzyskać lepszą wydajność. Niestety są droższe od standardowych.
Ważnym elementem chłodzenia jest również pasta termoprzewodząca. Najpopularniejsze mieszanki mogą być wykorzystywane z obydwoma typami radiatorów. Inaczej wygląda sprawa w przypadku substancji na bazie ciekłego metalu – nie można ich stosować na aluminiowe radiatory, gdyż mogą spowodować uszkodzenie coolera.
Warto pamiętać, że często pasta dodawana jest do poszczególnych modeli chłodzenia i można ją samodzielnie nakładać.
Pasty termoprzewodzące
Jaki typ podstawki procesora?
Przy zakupie chłodzenia do procesora należy zwrócić uwagę na kompatybilność danego modelu z wykorzystywanym gniazdem procesora – tzw. podstawki. Chłodzenie procesora Intel wymagać będzie innego wariantu niż chłodzenie procesora AMD. Informacje o zgodności najczęściej znajdziemy w specyfikacji technicznej.
Należy zauważyć, że część podstawek wykorzystuje ten sam rozstaw otworów montażowych – np. cooler do AM4 pasuje do chłodzenia w systemie AM5. Nieco inaczej może wygląda sytuacja z procesorami Intel, bo choć np. gniazdo LGA 1200 wykorzystywało ten sam sposób montowania coolera, co w LGA 115x, to inne generacje procesorów miewają nowe rozstawy otworów i chłodzenie nie będzie z nimi kompatybilne.
Podstawowe coolery zwykle są projektowane z myślą o procesorach o niższej mocy. Może więc zdarzyć się, że w zestawie nie znajdziemy elementów montażowych pod gniazda dla topowych procesorów np. AMD Ryzen 7 7800X3D lub Intel Core i7-13700KF. Ponadto starsze rewizje mogą nie mieć zapinek dla nowych podstawek, ale w takiej sytuacji najlepiej skontaktować się ze sprzedawcą lub producentem chłodzenia.
Jakie chłodzenie procesora łatwe do zamontowania?
Jakie chłodzenie do procesora wybrać? Czym jeszcze się kierować? Warto omówić kwestię montażu – tutaj zazwyczaj sprawdza się zasada, że im chłodzenie komputera jest mniejsze, tym łatwiej je zamontować.
Dobre chłodzenie procesora zwykle jest bardziej rozbudowane, a zatem jego montaż może być bardziej skomplikowany. Czasami założenie nowego chłodzenia może wymagać wyjęcia całej płyty głównej z obudowy (uchwyty montażowe coolera trzeba przykręcać od spodu płyty). Warto zwrócić uwagę na takie wymagania, jeśli nie chcemy lub nie możemy rozkręcać całego komputera. Nie jest to jednak regułą, bo w większości przypadków bez problemu można zainstalować chłodzenie procesora domowym sposobem.
Zalety i wady chłodzenia procesorów
Na koniec podsumujmy, jakie są plusy i minusy urządzeń do chłodzenia komputera (bez podziału na chłodzenie wodne czy powietrzne). Największą zaletą chłodzenia do procesora jest zwiększona wydajność podzespołów komputera oraz zminimalizowane ryzyko uszkodzenia komponentów wskutek przegrzania. Stosowanie urządzeń do chłodzenia komputera może także przyczynić się do:
- utrzymania stabilności systemu;
- wydłużenia żywotności podzespołów urządzenia.
Natomiast jeśli chodzi o wady urządzeń do chłodzenia komputera, warto wziąć pod uwagę:
- koszty – w szczególności osoby, które zastanawiają się nad tym, czy wybrać chłodzenie wodne czy powietrzne, powinny zasięgnąć informacji na temat tego, ile kosztują poszczególne rozwiązania;
- nadmierny hałas – zdarza się, że chłodzenie do procesora (zwłaszcza tańsze coolery CPU) generuje duży hałas, który przeszkadza w codziennym użytkowaniu komputera;
- problematyczny montaż – w przypadku zaawansowanych urządzeń do chłodzenia nieprawidłowy montaż może grozić uszkodzeniem komponentów komputera z powodu przegrzania. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, to powinniśmy się poradzić specjalisty, zarówno w kwestii tego, jak dobrać chłodzenie do procesora, jak i w jaki sposób je prawidłowo zamontować;
- uciążliwą konserwację – systemy chłodzenia do komputera mogą wymagać regularnej konserwacji, obejmującej nie tylko czyszczenie z kurzu, ale także w przypadku niektórych rodzajów chłodzenia procesora, także kontrolowanie poziomu cieczy chłodzącej.
Jeżeli zastanawiamy się, jak wybrać chłodzenie procesora, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą. Wtedy zyskamy pewność, że wybieramy rozwiązanie, które jest nie tylko kompatybilne z naszym komputerem i jego podzespołami, ale także zgodne z naszymi potrzebami i mieszczące się w planowanym budżecie.
Najnowsze
Pobór prądu przez komputer – ile prądu zużywa PC?
Jaki antywirus kupić? Najlepsze płatne programy antywirusowe
Jaki prezent na Komunię dla chłopca? Sprawdzone pomysły
Jaki prezent na Komunię dla dziewczynki? Najlepsze pomysły
Ile dać w kopercie na komunię w 2025? Od czego zależy kwota? Praktyczny przewodnik!
Kalkulator odległości od TV. Jak dobrać rozmiar telewizora?
Prezent na Komunię od chrzestnej dla dziewczynki i chłopca – najlepsze pomysły prezentowe
Polecane zestawy komputerowe – maj 2025 rok
