Jak testować dysk twardy? Programy do sprawdzania dysku SSD

Komputery to urządzenia elektroniczne, więc prawie wszystkie ich elementy mogą ulec uszkodzeniu. Awarie, które obejmują dyski twarde wydają się najbardziej kryzysowymi sytuacjami – zwłaszcza jeżeli nie mamy kopii zapasowej ważnych plików i tracimy wtedy pracę na studia, bazę użytkowników, czy też inne prywatne dokumenty.

Są jednak sposoby, aby już wcześniej przewidzieć usterkę nośnika i w porę zareagować. W związku z tym przygotowaliśmy poradnik, w którym opisaliśmy, jak sprawdzić stan i jakie są programy do testowania dysku twardego.

Więcej o dysku twardym dowiesz się z poradnika Jaki dysk twardy wybrać?

W tym artykule znajdziesz:

• Programy do testowania dysku
• Temperatura dysku – co oznacza?
• Jak sprawdzić dysk SSD?

Jak sprawdzić stan dysku twardego?

Jak testować dysk twardy? Każdy dysk został wyposażony w system S.M.A.R.T. (ang. Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology), który służy do monitorowania parametrów i zgłaszania ewentualnych błędów.

Testowanie dysku twardego powinniśmy zacząć właśnie od odczytania tych informacji – najlepiej wykorzystać do tego celu darmowe narzędzie CrystalDiskInfo lub HD Tune.

Program do testowania dysku CrystalDiskInfo:

CrystalDiskInfo to jeden z najpopularniejszych programów do testowania dysków HDD i SSD. Narzędzie jest dostępne za darmo i pozwala sprawdzić parametry S.M.A.R.T., temperaturę oraz podstawowe informacje o specyfikacji nośnika (interfejs, obsługiwane technologie, wersję oprogramowania – firmware).

Programy do testowania dysku

W systemie S.M.A.R.T. znajdziemy kilkanaście różnych parametrów, ale tylko część jest uznawana za krytyczne i ma wpływ na działanie dysku. Do takich parametrów zaliczamy:

• Raw Read Error Rate (ID 01/ HEX 01) – ilość błędnych odczytów dysku. Wysoka wartość może wskazywać na problem z powierzchnią talerzy lub głowicami
• Reallocated Sectors Count (ID 05/HEX 05) – Ilość realokownych sektorów. Wysoka wartość może wskazywać na pojawiające się bad sectory
• Spin Retry Count (ID 10/HEX 0A) – ilość ponownych prób rozkręcenia talerzy. Wysoka wartość może wskazywać na problemy mechaniczne
• End-to-End Error (ID 184/HEX B8) – problemy z przekazywaniem informacji z pamięci podręcznej do bufora. Wysoka wartość może wskazywać na problemy z tymi elementami
• Command Timeout (ID 188/HEX BC) – problemy z przerwaniem działania dysku twardego. Wysoka wartość może wskazywać na problemy z zasilaniem
• Reallocation Event Count (ID 196/HEX C4) – ilość remapowanych sektorów. Parametr podaje wartość dokonanych prób (zarówno udanych, jak i nieudanych). Wysoka wartość może wskazywać na pojawiające się bad sectory
• Current Pending Sector Count (ID 197/HEX C5) – ilość sektorów czekających na remapowanie. Wysoka wartość może wskazywać na pojawiające się bad sectory
• Uncorrectable Sector Mount (ID 198/HEX C6) – ilość błędów, których nie da się naprawić. Wysoka wartość może sugerować problem z powierzchnią talerzy lub elementami mechanicznymi dysku
• Off-track errors Mount (ID 201/HEX C9) – parametr krytyczny, który wskazuje na konieczność wykonania kopii zapasowej danych (jeżeli wartość jest różna od 0)

Warto jednak pamiętać, że programy mogą podawać różną nazwę danego parametru, więc dla upewnienia się można tutaj porównać numer identyfikacyjny (ID lub HEX). Ponadto nie każdy dysk monitoruje wszystkie parametry (najważniejsze krytyczne powinny być opisane w większości przypadków).

Program do testowania dysku twardego HD Tune:

HD Tune najlepiej sprawdzi się przy testowaniu tradycyjnych dysków twardych (HDD). Aplikacja jest dostępna w wersji darmowej (do prywatnego użytku) oraz płatnej. Ta pierwsza jednak w zupełności wystarczyć do podstawowych czynności związanych z diagnostyką sprzętu – narzędzie pozwoli odczytać parametry S.M.A.R.T., sprawdzić podstawową specyfikację, a także przeprowadzić skanowanie całego obszaru dysku w poszukiwaniu tzw. bad sectorów (uszkodzonych sektorów).

Temperatura dysku – jaka powinna być?

Oprócz parametrów S.M.A.R.T., ważną informacją podawaną przez aplikacje do monitorowania parametrów dysku twardego jest również temperatura nośnika. Niestety, wysoka temperatura ma negatywny wpływ na awaryjność dysków talerzowych (HDD). Nie powinna ona przekraczać 50 – 60 stopni Celsjusza.

Podobnie wygląda sprawa w przypadku nośników półprzewodnikowych (SSD), jednak współczesne konstrukcje korzystają z mechanizmów zabezpieczających przed przegrzaniem układów, więc głównie ryzykujemy spadkami wydajności (tzw. thermal throttling). Na przegrzanie najbardziej narażone są szybkie nośniki pod M.2 PCI-Express. W przypadku niepokojących odczytów (powyżej 70 stopni Celsjusza) warto zapewnić dodatkowe chłodzenie w postaci radiatora i/lub dodatkowego nawiewu.

Jak testować dysk SSD?

W przypadku nośników SSD warto również zwrócić uwagę na parametr TBW (ang. Total Bytes Written), który informuje o całkowitej ilości zapisanych danych. Wartość ta jest o tyle istotna, że część producentów ogranicza gwarancję nośnika współczynnikiem TBW. Jeżeli zostanie on przekroczony, automatycznie tracimy możliwość reklamowania dysku. W większości przypadków atrybut ten jest jednak ustalany na tak wysokim poziomie, że bez problemu wystarczy do kilkuletniego użytkowania dysku przy codziennych zastosowaniach.

Część producentów ogranicza gwarancję nośnika współczynnikiem TBW, po którego przekroczeniu tracimy możliwość złożenia reklamacji.

Jak sprawdzić dysk SSD pod kątem parametru TBW? Najlepiej wykorzystać oprogramowanie producenta nośnika, np.

• ADATA SSD Toolbox
• Corsair SSD Toolboox
• Crucial Storage Executive
• GOODRAM Optimum SSD Tool
• Kingston SSD Manager
• Kioxia SSD Utility
• Lexar SSD Dash
• Plextor Plextool
• Samsung Magician
• Western Digital Dashboard

Wymienione narzędzia oferują wszystkie najważniejsze opcje do diagnostyki dysku (odczyt S.M.A.R.T. i TBW). Oprócz tego często oferują też dodatkowe funkcje w postaci testowania wydajności nośnika, aktualizacji oprogramowania i klonowania zawartości starego dysku na nowy.

Testowanie dysku twardego z całą pewnością jest bardzo istotnym zagadnieniem, bowiem sprawna diagnostyka pozwoli wcześniej przewidzieć problemy i w porę zareagować, zapobiegając utracie istotnych plików – tym bardziej, że producenci zadbali o nieskomplikowaną metodologię, a w sieci dostępne są proste/darmowe narzędzia, więc z zadaniem tym powinni sobie poradzić nawet mniej doświadczeni użytkownicy. Niestety, większość usterek jest trudna do naprawienia, więc w przypadku awarii przeważnie konieczne jest oddanie dysku na gwarancję lub zakup nowego modelu.

Polecane dyski twarde

Seagate IronWolf 4TB

Cena od 459,00zł

WD Red 2TB 256MB cache

Cena od 365,36zł

Seagate BarraCuda 2TB

Cena od 229,00zł

WD Red 4TB 256MB cache

Cena od 469,00zł

Seagate BarraCuda 4TB

Cena od 419,00zł

Seagate Barracuda 1TB 2,5"

Cena od 229,00zł

WD Purple 4TB, 256 MB cache

Cena od 379,00zł

WD Red Pro 4TB

Cena od 612,85zł

WD Purple 8TB

Cena od 859,00zł

WD Red Plus 2TB

Cena od 380,36zł

Seagate BarraCuda 1TB

Cena od 167,38zł

WD Blue 2TB

Cena od 227,80zł

WD Blue 4TB

Cena od 379,00zł

Seagate IronWolf 8TB

Cena od 942,00zł

Seagate IronWolf 6TB

Cena od 679,00zł

WD Blue 1TB 7200RPM

Cena od 169,90zł

WD Red Plus 4TB

Cena od 457,00zł

Seagate IronWolfPro 4TB

Cena od 589,00zł

Toshiba P300 1TB bulk

Cena od 189,90zł

WD Purple 2TB

Cena od 284,00zł

Polecane dyski SSD

Samsung 980 M.2 PCIe NVMe 1TB

Cena od 319,00zł

Kingston NV2 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TB

Cena od 239,00zł

WD Blue SN570 M.2 PCIe NVMe 1TB

Cena od 284,90zł

Kingston SSD A400 480GB

Cena od 139,90zł

Samsung 980 Pro 1TB

Cena od 479,00zł

Samsung 980 M.2 PCIe NVMe 500GB

Cena od 159,00zł

Samsung 870 Evo 1TB

Cena od 399,00zł

Samsung 870 Evo 500GB

Cena od 219,00zł

Crucial MX500 1TB

Cena od 349,00zł

Crucial MX500 500GB

Cena od 199,90zł

Kingston NV2 M.2 Pcie 4.0 NVMe 500GB

Cena od 159,90zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TB

Cena od 385,00zł

Samsung 870 Qvo 2TB

Cena od 579,00zł

GOODRAM CX400 Gen.2 512GB

Cena od 129,00zł

Kingston SSD A400 240GB

Cena od 85,99zł

Kingston NV2 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TB

Cena od 489,00zł

GOODRAM CL100 Gen.3 120GB

Cena od 57,90zł

SK Hynix M.2 2230 Pcie Nvme BC711 256GB [z demontażu]

Cena od 63,90zł

Lexar NM620 Pci-e NVMe 1TB

Cena od 227,05zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TB

Cena od 769,00zł

Mogą Cię zainteresować:

• Jaki dysk twardy wybrać?
• Laptop z dyskiem SSD – jak wybrać i czy warto?
• Jaki dysk do laptopa? SSD, HDD czy SSHD?
• Wybieramy serwer NAS – co warto wiedzieć?
• Jaką pamięć RAM wybrać? Poradnik
• Jakie chłodzenie procesora? 10 porad, które ułatwią zakup
• Nowoczesne chłodzenie procesora – co powinno mieć?
• Temperatura procesora – na co uważać i jak chłodzić?
• Jak wyciszyć komputer stacjonarny? Co jest ważne?
• Jaką kartę pamięci wybrać? SDHC, SDXC, microSD, CF?