Jak sformatować dysk lub pendrive na Windows?

Formatowanie dysku zewnętrznego, dysku twardego, jednej z partycji dysku lub pendrive’a ma na celu zwolnienie miejsca i przygotowanie nośnika do ponownego zapisu informacji. Najczęściej wykonuje się je przed pierwszym użyciem dysku twardego, dysku zewnętrznego lub pendrive’a albo przed sprzedażą używanego nośnika innej osobie. Formatowanie jest przydatne także podczas instalacji nowego systemu operacyjnego, zmiany systemu plików (np. z FAT32 na NTFS) oraz gdy chcemy przywrócić nośnik do stanu używalności po jego awarii. Jak zrobić format dysku? Podpowiadamy w dzisiejszym artykule. Zachęcamy także do sprawdzenia naszego poradnika na temat dysków twardych: Jaki dysk twardy wybrać?

Spis treści:

• Formatowanie dysku lub pendrive – co oznacza?
• Formatowanie całego dysku lub partycji – jaka jest różnica?
• Jak sformatować dysk twardy z systemem Windows?
• Jak sformatować pendrive na Windows?
• Jak sformatować dysk zewnętrzny SSD lub HDD?

Polecane dyski

Samsung 990 Evo Plus 2TBCena od 619 zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TBCena od 380 zł

Seagate IronWolf 4TBCena od 499 zł

Samsung 990 Pro 1TBCena od 459 zł

Lexar NM790 Pci-e NVMe 1TBCena od 369 zł

Samsung 980 M.2 PCIe NVMe 1TBCena od 489 zł

Kingston NV2 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TBCena od 249 zł

Samsung 990 Pro 2TBCena od 699 zł

Lexar NM710 Pci-e NVMe 1TBCena od 279 zł

Crucial MX500 500GBCena od 190.65 zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TBCena od 594 zł

Seagate BarraCuda 2TBCena od 279 zł

Kingston NV3 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TBCena od 499 zł

GOODRAM CX400 Gen.2 1TBCena od 239 zł

GOODRAM CX400 Gen.2 512GBCena od 124 zł

Adata LEGEND 960 MAX M.2 NVMe PCIe4x4 1TBCena od 399 zł

GOODRAM CL100 Gen.3 240GBCena od 76.9 zł

Crucial E100 M.2 PCIe 4.0 NVMe 1TBCena od 249 zł

Crucial E100 M.2 PCIe 4.0 NVMe 480GBCena od 159.9 zł

Lexar NM620 Pci-e NVMe 1TBCena od 259 zł

Formatowanie dysku lub pendrive – co oznacza?

Zacznijmy od tego, co to znaczy sformatować dysk. Format dysku lub pendrive’a oznacza w dużym uproszczeniu proces przygotowania nośnika do ponownego zapisu danych poprzez usunięcie poprzednio zapisanych na nim informacji.

To jednak nie wszystko. Format dysku polega także na utworzeniu nowego systemu plików, który określa, w jaki sposób dane będą organizowane i zarządzane na nośniku. Podczas formatowania dysku tworzona jest także struktura logiczna, która obejmuje tablice alokacji plików oraz inne elementy niezbędne do zarządzania danymi na nośniku.

Skoro wiemy już, co to jest formatowanie dysku zewnętrznego, dysku twardego czy też pendrive’a, warto wspomnieć o różnych rodzajach formatowania oraz odpowiedzieć na pytanie, czy formatowanie dysku usuwa dane.

Wyróżniamy:

• Format dysku szybki – gdy podczas formatowania usuwane są tylko informacje o plikach, natomiast dane fizycznie pozostają na nośniku, dopóki nie dojdzie do ich nadpisania. Czas trwania szybkiego formatu może wynieść od 30 sekund do kilku minut, w zależności od rodzaju dysku oraz jego pojemności
• Format dysku pełny – wtedy usuwane są nie tylko informacje o plikach, ale także dochodzi do całkowitego wyczyszczenia danych. Proces ten jest wolniejszy od szybkiego formatu i w przypadku dysków twardych HDD może trwać nawet kilka godzin. Nieco szybciej uda się sformatować dysk SSD lub pendrive’a, w pierwszym przypadku ze względu na zastosowaną technologię, a w drugim – ze względu na mniejszą pojemność

Zatem odpowiedź na pytanie: czy formatowanie dysku usuwa dane, brzmi: to zależy od tego, jaki rodzaj formatowania wybierzemy. Formatowanie dysku zewnętrznego, dysku twardego czy pendrive kompleksowe skutkuje utratą wszystkich zapisanych danych, natomiast formatowanie szybkie – nie.

Formatowanie całego dysku lub partycji – jaka jest różnica?

Pozostając w tematyce formatowania dysków warto jeszcze wyjaśnić różnicę pomiędzy formatem dysku i formatem partycji. Dyski mogą się składać z jednej bądź kilku partycji i poddać formatowaniu możemy albo całość, albo wybraną partycję. W drugim przypadku dane zostaną usunięte tylko z tej partycji, którą wskażemy, natomiast pliki z pozostałych partycji nie zostaną skasowane. Taki rodzaj formatowania jest mniej inwazyjny i o wiele szybszy niż gdyby formatować dysk w całości.

Przykład

Standardowo na pierwszej partycji przechowywane są pliki systemu Windows, natomiast kolejne służą do przechowywania zdjęć, filmów, muzyki czy też plików z gier. Jeśli chcemy zainstalować system na nowo bez utraty danych, możemy poddać formatowaniu tylko pierwszą partycję z systemem Windows. Zdjęcia, filmy czy też inne pliki, które znajdowały się na drugiej partycji pozostaną nadal na dysku i nie zostaną skasowane. W sytuacji, gdy jednak zależy nam na formacie dysku w całość, dla całego dysku zostanie stworzony nowy system plików, będzie możliwe także przydzielenie nowych partycji od podstaw.

Warto wiedzieć: jeśli wiemy, jak zrobić format dysku, upewnijmy się przed zatwierdzeniem operacji, że formatowaniu zostaje poddana właściwa partycja, ponieważ omyłkowo skasowane dane będą bardzo trudne do odzyskania.

Wszystkie dyski w sklepie

Samsung 990 Evo Plus 2TBCena od 619 zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TBCena od 380 zł

Seagate IronWolf 4TBCena od 499 zł

Samsung 990 Pro 1TBCena od 459 zł

Lexar NM790 Pci-e NVMe 1TBCena od 369 zł

Samsung 980 M.2 PCIe NVMe 1TBCena od 489 zł

Kingston NV2 M.2 Pcie 4.0 NVMe 1TBCena od 249 zł

Samsung 990 Pro 2TBCena od 699 zł

Lexar NM710 Pci-e NVMe 1TBCena od 279 zł

Crucial MX500 500GBCena od 190.65 zł

Kingston KC3000 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TBCena od 594 zł

Seagate BarraCuda 2TBCena od 279 zł

Kingston NV3 M.2 Pcie 4.0 NVMe 2TBCena od 499 zł

GOODRAM CX400 Gen.2 1TBCena od 239 zł

GOODRAM CX400 Gen.2 512GBCena od 124 zł

Adata LEGEND 960 MAX M.2 NVMe PCIe4x4 1TBCena od 399 zł

GOODRAM CL100 Gen.3 240GBCena od 76.9 zł

Crucial E100 M.2 PCIe 4.0 NVMe 1TBCena od 249 zł

Crucial E100 M.2 PCIe 4.0 NVMe 480GBCena od 159.9 zł

Lexar NM620 Pci-e NVMe 1TBCena od 259 zł

Jak sformatować dysk twardy z systemem Windows?

Jak zrobić format dysku z systemem Windows? Poniżej opisujemy ten proces w kilku prostych krokach.

Krok 1: Zapisz dane, które mają zostać zachowane, na innym dysku lub partycji, która nie będzie poddawana formatowaniu

Dane, których nie chcemy skasować, należy przenieść na inną partycję lub dysk zewnętrzny. W przypadku formatu dysku w całości wskazane jest drugie z wymienionych rozwiązań.

Krok 2: Przygotuj płytę instalacyjną Windows lub bootowalny pendrive

Po formacie dysku z systemem Windows będzie konieczne zainstalowanie systemu operacyjnego od nowa. Przygotuj zatem płytę instalacyjną Windows lub bootowalny pendrive. O tym, jak samodzielnie wykonać bootowalny pendrive, pisaliśmy w poradniku Jak zrobić bootowalny pendrive?

Krok 3: Wyłącz i uruchom ponownie komputer, a następnie wejdź do BIOS-u

Format dysku można przeprowadzić równolegle z reinstalacją systemu Windows. W tym celu jednak musimy się najpierw dostać do BIOS-a. Aby to zrobić, po ponownym uruchomieniu komputera, gdy ekran jest jeszcze czarny, należy nacisnąć jeden z klawiszy odpowiedzialny za wejście do BIOS-u. Najczęściej jest to DEL, F1, F2, F10 lub ESC (informacja na ten temat wyświetla się na ekranie).

Krok 4: Zmień priorytet rozruchu systemu w BIOSie

Aby system uruchomił się z płyty lub bootowalnego dysku pendrive, konieczna jest zmiana priorytetu rozruchu w BIOS-ie. Po uruchomieniu BIOS-u należy zatem odnaleźć opcje związane z rozruchem (z języka angielskiego: boot). Następnie trzeba się upewnić, że na liście na pierwszej pozycji znajduje się pozycja CD-ROM Drive (w przypadku posiadania płyty z systemem), lub Removable Devices (w przypadku dysku USB z obrazem systemu).

Krok 5: Włóż nośnik z systemem i rozpocznij instalację

Kolejny krok to umieszczenie w napędzie płyty lub włożenie do gniazda USB bootowalnego pendrive z systemem Windows. Po zmianie priorytetu rozruchu w BIOS-ie komputer powinien uruchomić się z nośnika, co poznamy po oknie instalatora systemu Windows.

Krok 6: Wybierz partycję, która ma zostać poddana formatowaniu

Po wybraniu języka i formatu daty, zaakceptowaniu postanowień licencyjnych i uruchomieniu instalacji w kolejnym oknie mamy do wyboru partycje, które mają zostać poddane formatowaniu. Zatem wybieramy i zatwierdzamy format dysku. Czekamy i gotowe – dysk został sformatowany i możemy zainstalować system Windows na nowo!

Warto wiedzieć: W sytuacji, gdy wykonywana jest czysta instalacja systemu Windows, zalecane jest usunięcie wszystkich partycji i utworzenie ich na nowo. Jeśli jednak zależy nam na sformatowaniu wyłącznie wybranej partycji bez reinstalacji systemu, możemy uruchomić formatowanie z poziomu Komputera. W tym celu należy kliknąć prawym przyciskiem myszy na wybrany dysk i wybrać opcję Formatuj…

Jak sformatować pendrive na Windows?

Jak sformatować pendrive? Poniżej opisujemy ten proces w kilku prostych krokach.

Krok 1: Podłącz pendrive, który chcesz sformatować

Pierwszy krok polega na umieszczeniu w porcie USB nośnika, który ma zostać poddany formatowaniu.

Krok 2: Przenieś na inny dysk pliki, które mają zostać zachowane

Jeśli chcemy sformatować pendrive’a, ale niektóre dane mają zostać zachowane, w kolejnym kroku przenosimy je na inny dysk.

Krok 3: Uruchom formatowanie pendrive

Następnie uruchamiamy okno zarządzania dyskami, wybieramy właściwy nośnik, klikamy na niego prawym przyciskiem myszy i wybieramy opcję Formatuj.

Krok 4: Wskaż system pliku

Poza wiedzą na temat tego, jak sformatować pendrive na Windows, na tym etapie przyda nam się również wiedza na temat podstawowych systemów plików wykorzystywanych w tego typu nośnikach. Komputer poprosi nas bowiem o wybór pomiędzy NTFS i FAT32:

• Pendrive w standardzie NTFS jest kompatybilny z systemem Windows, taki system pozwala na przechowywanie bardzo dużych plików. Jeśli pendrive ma służyć do przechowywania plików, należy wybrać NTFS
• Pendrive w standardzie FAT32 będzie obsługiwany przez praktycznie wszystkie systemy operacyjne (nie tylko Windows, ale także macOS i Linux), a także różne urządzenia, np. telewizory lub odtwarzacze muzyki w samochodzie. Ten system obsługuje jednak pliki o maksymalnym rozmiarze 4 GB, a partycje w FAT32 mogą mieć maksymalnie 8 TB. Jeśli pendrive ma służyć do słuchania muzyki czy też oglądania zdjęć na telewizorze, lepszy będzie standard FAT32

Warto wiedzieć: w komputerach z nowszymi systemami operacyjnymi do wyboru jest jeszcze system exFAT, stworzony przez Microsoft specjalnie dla nośników zewnętrznych (np. pendrive’ów lub dysków zewnętrznych). To dobry wybór, gdy chcemy przechowywać na pendrivie pliki większe niż 4 GB, np. filmy, ponieważ exFAT nie ma ograniczeń rozmiaru plików. Ten standard jest również kompatybilny z różnymi systemami operacyjnymi, takimi jak Windows, macOS czy Linux.

Jak sformatować dysk zewnętrzny SSD lub HDD?

Jak sformatować dysk zewnętrzny, np. przenośny dysk SSD, na którym przechowywane są zdjęcia? Formatowanie dysku zewnętrznego będzie przebiegało dokładnie tak samo jak w przypadku pendrive’a.

W tym celu należy:

• Podłączyć do komputera nośnik, który ma zostać poddany formatowaniu
• Przenieść dane z dysku, których nie chcemy kasować, w inne miejsce
• W oknie zarządzania dyskami wybrać nośnik, kliknąć na niego prawym przyciskiem myszy i wybrać opcję Formatuj
• Wskazać wybrany system plików, NTFS, FAT32 lub exFAT (kompromis pomiędzy NTFS i FAT32)
• Zaczekać, aż proces formatowania dysku zewnętrznego zostanie ukończony

Warto wiedzieć: niedoczekanie do końca procesu formatu dysku może prowadzić do wielu różnych problemów, w tym między innymi uszkodzenia systemu plików. W efekcie nośnik może stać się nieczytelny dla systemu operacyjnego i będzie konieczne jego ponowne sformatowanie. Z tego powodu na czas formatowania dysku zewnętrznego lub jakiegokolwiek innego dysku należy się upewnić, że urządzenie jest podłączone do stabilnego źródła zasilania. Wskazane jest również zarezerwowanie odpowiednio dużej ilości czasu oraz unikanie intensywnego używania komputera.

Zobacz wszystkie dyski w sklepie