Jak dbać o komputer? Jak uniknąć awarii komputera?

20.08.2024 | autor: Joanna Skornowicz | Przeczytasz w 7 minut

Zwiększ rozmiar tekstu

Wiedza na temat symptomów awarii komputera oraz tego, jak dbać o komputer, jest szczególnie przydatna w obecnych czasach, kiedy trudno wyobrazić sobie życie bez komputera, czy laptopa. Urządzenia te służą nam nie tylko do rozrywki, ale także nauki czy pracy. Gdy komputery ulegają uszkodzeniu, konsekwencje i szkody mogą być naprawdę duże. Jak poprawnie korzystać z komputera? Czym czyścić komputer? Po czym poznać awarię? W dzisiejszym artykule przedstawiamy rozwiązania, które pozwolą znacznie przedłużyć żywotność urządzenia. Warto poznać również Najlepsze darmowe programy do testowania komputera i diagnostyki.

Spis treści:

Jakie są symptomy awarii komputera?
Jak dbać o komputer?

Polecane komputery stacjonarne

Komputronik Infinity X512 [X08] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TB | W11HCena od 4499 zł

Komputronik Infinity R550 [W06] Ryzen 5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11HCena od 4499 zł

Komputronik Ultimate R770 [J14] Ryzen 7 | RTX 4070 Super | 64GB | 2TB | W11HCena od 10990 zł

Komputronik Infinity X512 [V02] i5 | RX 6600 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3499 zł

Komputronik Infinity X514 [B14] i5 | RTX 4060 Ti | 32GB | 2TB | W11HCena od 5490 zł

Komputronik Ultimate X514 [E08] i5 | RTX 4070 | 32GB | 2TB | W11HCena od 6490 zł

Komputronik Infinity X513 [J06] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TB | W11HCena od 4699 zł

Komputronik Infinity R550 [W02] Ryzen 5 | RTX 4060 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3999 zł

Komputronik Infinity X512 [X02] i5 | RTX 4060 | 16GB | 1TB | W11HCena od 4199 zł

Komputronik Infinity R550 [Z08] Ryzen 5 | RTX 4060 Ti | 32GB | 2TB | W11HCena od 5190 zł

Komputronik Ultimate U720 [C24] Ultra 7 | RTX 4070 Super | 64GB | 4TB+8TB | W11 ProCena od 13590 zł

Komputronik Infinity X512 [X07] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TBCena od 3949 zł

Komputronik Infinity R530 [A08] Ryzen 5 | RX 6600 | 32GB | 1TB | W11HCena od 3599 zł

Komputronik Infinity R530 [A02] Ryzen 5 | RX 6600 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3349 zł

Komputronik Infinity R550 [X06] Ryzen 5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11HCena od 4599 zł

Komputronik Infinity X514 [A15] i5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11 ProCena od 5190 zł

Lenovo Legion T5 - Core i7-13650HX | 32GB | 1TB | Win11Home | RTX4060Cena od 5499 zł

Dell Vostro 3910 MT [N3563_M2CVDT3910EMEA01_PS]Cena od 1949 zł

Lenovo ThinkCentre neo 50s G4 - Core i5-13400 | 32GB | 1TB | DVD±RW | Win11ProCena od 3499 zł

MSI PRO DP180 13-247EU - i5-13400 | 16GB | 512GB | Win11Pro | CzarnyCena od 2099 zł

Jakie są symptomy awarii komputera?

Awarię komputera można w wielu przypadkach zidentyfikować, zanim dojdzie do poważniejszych uszkodzeń. Komputer zwykle daje nam pewne sygnały, że coś jest nie tak. Ich trafna interpretacja może uchronić przed poważniejszymi problemami. Do takich symptomów awarii komputera należą:

Blue Screen of Death – „niebieski ekran śmierci”, który wskazuje na poważną awarię komputera
Częste pojawianie się komunikatów o błędach systemu operacyjnego, pamięci lub dysku
Głośna, wzmożona praca dysku
Nietypowe dźwięki, np. „pikanie” lub „stukanie” dochodzące z wnętrza komputera
Problemy z połączeniem internetowym pomimo sprawnego routera
Problemy z uruchamianiem się (np. komunikaty o błędach BIOS)
Problemy z wyświetlaniem grafiki
Problemy z wydajnością w grach
Przegrzewanie, zacinanie i nieoczekiwane wyłączanie się komputera
Spowolnienie prędkości połączenia internetowego bez wyraźnej przyczyny
Wydłużony czas uruchamiania się komputera i/lub aplikacji

Powyższe symptomy mogą być objawami problemów z komputerem i jeśli zostaną zignorowane, mogą doprowadzić do trwałego uszkodzenia urządzenia. Jeden wadliwy podzespół może przyczynić się do nieprawidłowego działania pozostałych części, dlatego ważne jest, by po zauważeniu nietypowych objawów niezwłocznie skontaktować się z profesjonalnym serwisem, zidentyfikować źródło awarii komputera i wymienić szybko uszkodzone elementy.

Jak dbać o komputer?

Poznaj kilka najważniejszych kwestii związanych z odpowiednim użytkowaniem komputera i zobacz, co może wpłynąć na ochronę Twojego sprzętu.

Dbaj o właściwą wentylację

Nasz komputer podczas pracy generuje ciepło. Można przyjąć, że im bardziej jest on wydajny, tym takiego ciepła wytwarza więcej. Nowoczesne jednostki posiadające podzespoły o wysokiej wydajności (na przykład wielordzeniowe procesory, czy też wydajne karty graficzne) pobierają wiele energii i tym samym generują dużo ciepła. Nowe komputery nie mają z tym większego problemu. Ich układy chłodzenia działają prawidłowo. Ale po pewnym czasie otwory wentylacyjne zaczynają pokrywać się warstwą kurzu oraz innymi zabrudzeniami. Może to powodować nie tylko przegrzewanie się podzespołów, ale także jego głośniejszą pracę. Aby tego uniknąć warto regularnie przeprowadzać czyszczenie komputera.

Aby zapobiec awarii komputera wynikającej z przegrzania, należy co około 2-3 lata wymieniać pasty termoprzewodzące na procesorze. Taki zabieg konserwatorski możemy przeprowadzić sami, możemy go również zlecić w profesjonalnym serwisie, np. Komputronik. Czyszczenie i dbałość o elementy chłodzące w komputerze jest konieczne, aby móc cieszyć się wysoką żywotnością urządzenia.

Co jeszcze można zrobić? Jak dbać o komputer? Nowością na rynku, jeśli chodzi o ochronę komputera przed przegrzaniem, jest tzw. chłodzenie wodne. Układ, który wykorzystuje blok wodny, aby odbierać ciepło bezpośrednio z chłodzonego komponentu, można zastosować do schłodzenia procesora, płyty głównej, karty graficznej czy nawet pamięci RAM. Z rozwiązania tego chętnie korzystają profesjonalni gracze oraz e-sportowcy, którym zależy na wysokiej wydajności.

Oczyszczaj wnętrze komputera

Czyszczenie PC jest bardzo ważne, ponieważ komputer z czasem może gromadzić we wnętrzu obudowy znaczne ilości kurzu. To zmniejsza wydajność wentylatorów i powoduje ogólny wzrost temperatury komputera. Zbyt wysoka temperatura może powodować zawieszanie się systemu, a także spontaniczne restartowanie czy wyłączanie się komputera.

Kurz pokrywający radiatory w połączeniu z wilgocią może być przyczyną zwarcia, a w skrajnych wypadkach powodować nawet spalenie płyty głównej lub któregoś z podzespołów komputera. Z tego powodu warto raz na jakiś czas otworzyć obudowę komputera i oczyścić go z nagromadzonego kurzu. Do wyczyszczenia wnętrza komputera możemy wykorzystać sprężone powietrze – produkt należy rozpylać krótkimi seriami i z odpowiedniej odległości. Przed przystąpieniem do rozkręcania obudowy sprawdźmy jednak, czy nie naruszy to warunków gwarancji.

Jeśli nie wiemy, jak wyczyścić komputer, warto skorzystać z usług profesjonalnego serwisu. Specjalista wyczyści dokładnie wnętrze urządzenia, doradzi również co do tego, jak dbać o komputer i czym czyścić komputer na co dzień.

Chroń komputer przed awariami sieci

Gdy już wiemy, jak czyścić komputer, kolejne zagrożenie, to nagłe odcięcie zasilania oraz wyładowania elektryczne, które mogą okazać się zgubne dla komputera. Anomalie elektryczne są w stanie całkowicie uszkodzić komputer lub kluczowe podzespoły. Dlatego też obowiązkowym elementem każdego zestawu komputerowego powinna być listwa antyprzepięciowa, której celem jest ochrona komputera przed nieoczekiwanymi zmianami napięcia.

Jak dbać o komputer i uchronić efekty pracy w sytuacji wystąpienia nagłej awarii sieci? Warto zaopatrzyć się w odpowiedniej jakości UPS, czyli zasilacz awaryjny. Urządzenie zapewni niezbędną ilość energii, która pozwoli na dokończenie pracy, zapisanie danych i bezpieczne wyłączenie komputera.

Zobacz zasilacze awaryjne UPS

Twórz kopie zapasowe

Nie każdej awarii da się zapobiec, dlatego poza czynnościami chroniącymi przed awarią, powinniśmy również czynić kroki związane z przygotowaniem się na ewentualną awarię komputera. Uszkodzony dysk komputera zabierze ze sobą nasze zdjęcia, faktury, czy inne ważne dokumenty. Ich odzyskanie może okazać się trudne, o ile nie niemożliwe.

Podstawą jest więc regularne wykonywanie kopii zapasowej najważniejszych plików. Możesz to robić ręcznie, przez przenoszenie na zewnętrzny dysk wybranych plików, lub z pomocą jednego ze specjalistycznych programów.

Dodatkowo, warto regularnie tworzyć punkty przywracania systemu, które mogą się przydać w przypadku awarii software. Wtedy wystarczy cofnąć system do ostatniej działającej konfiguracji, bez konieczności formatowania dysku.

Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe

Wirusy komputerowe i ich kuzyni – malware, konie trojańskie, ransomware – są jedną z najczęstszych przyczyn awarii komputerów. Awaria może być pośrednia – zawieszanie się i samoczynne wyłączanie komputera na skutek przegrzania, lub bezpośrednia – złośliwy kod celowo wyłączający komputer, formatujący dysk, lub szyfrujący jego zawartość. Podstawą przy ochronie przed złośliwym oprogramowaniem jest instalacja dobrego programu antywirusowego, oraz regularne skanowanie dysku w poszukiwaniu nowych zagrożeń, a także aktualizacja systemu operacyjnego.

Na rynku są dostępne zarówno płatne programy antywirusowe, jak i darmowe oprogramowanie, którego zadaniem jest skanowanie systemu w poszukiwaniu zagrożeń. Dość popularnym wyborem jest np. Avast Free Antivirus lub AVG AntiVirus. Jak dbać o komputer i czym się kierować podczas wyboru takiego oprogramowania antywirusowego? Więcej na ten temat dowiesz się z artykułu: Jaki darmowy antywirus wybrać? Polecane programy antywirusowe.

Polecane antywirusy

Norton 360 Standard BOX PL 1 + 1 - device - licencja na rokCena od 79 zł

Norton 360 Deluxe BOX PL 5 - device - licencja na rokCena od 169 zł

Norton 360 Mobile 1 - device - licencja na rokCena od 30 zł

Norton 360 Standard PL 1 - device - licencja na 6 miesięcyCena od 49 zł

Norton 360 Platinum BOX PL 20 - device - licencja na rokCena od 299 zł

Norton 360 Premium BOX PL 10 - device - licencja na rokCena od 199 zł

ESET NOD32 Antivirus BOX 1 - desktop - licencja na rokCena od 115 zł

ESET HOME Security Premium BOX 1 - licencja na rokCena od 209 zł

ESET Internet Security BOX 1 - desktop - licencja na rokCena od 159 zł

ESET HOME Security Premium BOX 3 - licencja na rokCena od 249 zł

ESET HOME Security Premium BOX 5 - licencja na rokCena od 289 zł

Norton Small Business 2.0 BOX PL 6 - device - licencja na rokCena od 269 zł

ESET HOME Security Essential BOX 10 - licencja na rokCena od 359 zł

ESET HOME Security Essential BOX 1 - licencja na 2 lataCena od 329 zł

ESET HOME Security Essential BOX 3 - licencja na rokCena od 209 zł

ESET HOME Security Premium BOX 10 - licencja na 2 lataCena od 789 zł

ESET HOME Security Essential BOX 10 - licencja na 2 lataCena od 699 zł

ESET HOME Security Premium BOX 5 - licencja na 2 lataCena od 579 zł

ESET HOME Security Essential BOX 3 - licencja na 2 lataCena od 409 zł

ESET HOME Security Premium BOX 10 - licencja na rokCena od 399 zł

Żadne oprogramowanie nie ochroni nas jednak w stu procentach. Często najlepszym antywirusem jest sam użytkownik, potrafiący świadomie korzystać z komputera. Z tego powodu nie powinniśmy odwiedzać podejrzanych stron, klikać w podejrzane linki, ani ściągać czy uruchamiać niezaufanych aplikacji i załączników mailowych. Wirusy często zaszywane są w pirackich wersjach programów i gier komputerowych, więc dla własnego bezpieczeństwa nie powinniśmy z nich korzystać.

Uważaj na wodę i napoje

Zalanie komputera to kolejna z przyczyn awarii. Wielu z nas zapewne nie wyobraża sobie przeglądania internetu bez czegoś do jedzenia czy picia. Ze względów bezpieczeństwa powinniśmy jednak unikać spożywania posiłków, a w szczególności picia napojów, w pobliżu komputera. Zalana klawiatura może nadawać się do wymiany, ale jeśli płyn dostanie się do komputera, może trwale uszkodzić całe urządzenie. Jak czyścić komputer, który został przypadkowo zalany? Podpowiadamy w artykule: Zalany laptop – co robić, a czego unikać?

Dbaj o system operacyjny i regularnie go aktualizuj

Jak jeszcze można uchronić się przed awarią komputera? Niezależnie od tego, z jakiego systemu operacyjnego korzystamy, konieczne są jego regularne aktualizacje. Częste aktualizowanie systemu, programów i sterowników jest ważne, ponieważ:

Poprzez aktualizacje możemy usunąć luki w zabezpieczeniach (zawierają one specjalne łatki stworzone przez producenta w oparciu o najnowsze rozwiązania). Tym samym możemy uchronić komputer przed wirusami, trojanami, ransomware i innym złośliwym oprogramowaniem, a ważne dane – przed wyciekiem i kradzieżą
Regularne aktualizowanie systemu poprawia jego stabilność, a także poprawia ogólną wydajność. Dzięki aktualizacjom komputer działa szybciej
Zainstalowanie aktualizacji systemu operacyjnego często wiąże się z wprowadzeniem nowoczesnych funkcji oraz narzędzi, które mogą znacznie poprawić komfort podczas korzystania z komputera. Zyskujemy także pewność, że system operacyjny będzie zgodny z najnowszymi aplikacjami

Jak widać, regularne aktualizowanie systemu, programów czy też sterowników jest tak samo ważne, jak czyszczenie PC.

Modernizacja komputera – nic na siłę

Komputer PC, w razie potrzeby lub poprawiania jego wydajności, umożliwia wymianę lub dołożenie nowych podzespołów. Jeśli wymiana zostanie dokonana nieumiejętnie, istnieje ryzyko uszkodzenia komputera. Z tego powodu przed rozkręceniem obudowy pamiętaj o wyłączeniu go i odcięciu od zasilania. Wymieniając element nie rób tego na siłę – nie odginaj pinów, nie dociskaj na siłę, niczego nie przycinaj, nie używaj ostrych narzędzi do podważania lub wyjmowania starych podzespołów.

Podkręcanie komputera rób z głową

Overclocking to popularna czynność, której celem jest wyciśnięcie z komputera trochę dodatkowej mocy. Podkręcony procesor, pamięć RAM, czy karta graficzna, niekiedy są w stanie pracować nawet o 20% wydajniej. Wielu użytkowników decyduje się na podkręcenie swojego sprzętu, ale wymaga to odpowiednio wydajniejszego chłodzenia, odpowiedniej płyty głównej i zasilacza.

Nieumiejętnie wykonany overclocking może doprowadzić do trwałego uszkodzenia jednego lub dwóch współpracujących ze sobą elementów komputera.

Jeśli nie jesteśmy pewni co do wykonywanych czynności, lepiej zrezygnować z overclockingu, lub zlecić go profesjonalistom.

O czym jeszcze pamiętać podczas użytkowania komputera?

Podczas użytkowania komputera pamiętaj też o działaniach wpływających na jego wydajność.

Usuwaj niepotrzebne programy, które obciążają system
Zwracaj też uwagę, co instalujesz. Często przy instalacji konkretnego programu internautom „podrzucane” są też dodatkowe programy, które nie zawsze są nam potrzebne
Możliwie często aktualizuj system, programy i sterowniki
Raz na jakiś czas przeprowadź defragmentację dysków
Pamiętaj o zainstalowaniu oprogramowania antywirusowego

To już komplet najważniejszych porad opisujących, jak dbać o komputer po zakupie oraz jak czyścić komputer, który już jest używany od dłuższego czasu. Pamiętajmy, że wykonując te drobne czynności, często jesteśmy w stanie uniknąć poważnych kosztów napraw i serwisu.

Polecane komputery PC

Komputronik Infinity X512 [X08] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TB | W11HCena od 4499 zł

Komputronik Infinity R550 [W06] Ryzen 5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11HCena od 4499 zł

Komputronik Ultimate R770 [J14] Ryzen 7 | RTX 4070 Super | 64GB | 2TB | W11HCena od 10990 zł

Komputronik Infinity X512 [V02] i5 | RX 6600 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3499 zł

Komputronik Infinity X514 [B14] i5 | RTX 4060 Ti | 32GB | 2TB | W11HCena od 5490 zł

Komputronik Ultimate X514 [E08] i5 | RTX 4070 | 32GB | 2TB | W11HCena od 6490 zł

Komputronik Infinity X513 [J06] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TB | W11HCena od 4699 zł

Komputronik Infinity R550 [W02] Ryzen 5 | RTX 4060 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3999 zł

Komputronik Infinity X512 [X02] i5 | RTX 4060 | 16GB | 1TB | W11HCena od 4199 zł

Komputronik Infinity R550 [Z08] Ryzen 5 | RTX 4060 Ti | 32GB | 2TB | W11HCena od 5190 zł

Komputronik Ultimate U720 [C24] Ultra 7 | RTX 4070 Super | 64GB | 4TB+8TB | W11 ProCena od 13590 zł

Komputronik Infinity X512 [X07] i5 | RTX 4060 | 32GB | 1TBCena od 3949 zł

Komputronik Infinity R530 [A08] Ryzen 5 | RX 6600 | 32GB | 1TB | W11HCena od 3599 zł

Komputronik Infinity X512 [X14] i5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11HCena od 4799 zł

Komputronik Infinity R530 [A02] Ryzen 5 | RX 6600 | 16GB | 1TB | W11HCena od 3349 zł

Komputronik Infinity R550 [X06] Ryzen 5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11HCena od 4599 zł

Komputronik Infinity X514 [A15] i5 | RTX 4060 | 32GB | 2TB | W11 ProCena od 5190 zł

Lenovo ThinkCentre neo 50s G4 - Core i5-13400 | 32GB | 1TB | DVD±RW | Win11ProCena od 3499 zł

Dell Vostro 3710 SFF [N6700VDT3710EMEA01_PS]Cena od 2549 zł

Lenovo Legion T5 - Core i7-13650HX | 32GB | 1TB | Win11Home | RTX4060Cena od 5499 zł

Zobacz wszystkie komputery w sklepie

Mogą Cię zainteresować:

Autor

Joanna Skornowicz

Wiecznie uśmiechnięta tatromaniaczka. Wkręcona w niedoceniane nowoczesne technologie w sprzętach AGD. Wybredna i szukająca dziury w całym. Z zaangażowaniem testuje urządzenia ułatwiające codzienne obowiązki. Niestała w związkach z myszkami i klawiaturami gamingowymi – ma słabość do nowszych modeli.

Dziękujemy, że przeczytałeś cały artykuł. Jak go oceniasz?