Dla wielu osób komputer nadal jest tzw. czarną magią, szczególnie jeżeli chodzi o jego budowę – w środku znajduje się bowiem cała masa podzespołów, w których mniej doświadczonym klientom dość trudno się połapać. Procesor, płyta główna, karta graficzna, a do tego różne rodzaje złączy, zasilaczy i dysków. Zobacz również jak sprawdzić informacje o komputerze.
Przygotowaliśmy więc krótki poradnik, w którym w prosty sposób wyjaśniliśmy z czego składa się komputer stacjonarny i jakie jest zastosowanie poszczególnych komponentów. Mamy nadzieję, że tekst ten poszerzy Waszą wiedzę i ułatwi wybór części przy składaniu nowego lub modernizacji obecnego PC-ta. Jeśli jednak chcecie skorzystać z prostszej opcji, polecamy nasz konfigurator PC.
Polecane komputery w sklepie
Z czego składa się komputer?
- Procesor
- Płyta główna
- Pamięć RAM
- Wydajna karta graficzna
- Inne karty rozszerzeń
- Dysk twardy
- Zasilacz komputerowy
- Obudowa komputerowa
Procesor – mózg komputera
Procesor bardzo często jest nazywany elektronicznym mózgiem – wszystko przez to, że jest najważniejszym układem scalonym w całym komputerze i to właśnie on czuwa nad koordynacją wszystkich podzespołów. Najnowsze modele dysponują kilkoma lub nawet kilkunastoma rdzeniami, a każdy z nich może niezależnie wykonywać powierzone mu zadanie lub też połączyć siły z innymi rdzeniami i szybciej wykonywać jeden duży „projekt”. Warto jednak zauważyć, że o wydajności procesora decyduje nie tylko ilość rdzeni, ale też inne elementy specyfikacji (np. taktowanie, pamięć podręczna i architektura).
Obecnie w sprzedaży dostępne są procesory dwóch konkurencyjnych firm: AMD i Intel.
W obydwóch przypadkach dostępne są modele praktycznie z każdego segmentu – począwszy od tańszych modeli do zastosowań domowych i biurowych, przez wydajniejsze modele do komputerów do gier, a skończywszy na topowych układach przygotowanych z myślą o profesjonalnych zastosowaniach i stacjach roboczych.
Przy wyborze odpowiedniego modelu warto zwrócić uwagę również na typ gniazda, bo każdy z producentów wykorzystuje różne, niekompatybilne ze sobą podstawki.
Jeśli mielibyśmy wymieniać podstawowe elementy komputera, procesor (CPU) znalazły się z pewnością na pierwszym miejscu. Wszystko dlatego, że odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu PC. Warto także zrozumieć, jak zbudowany jest komputer, aby móc dokonać świadomego wyboru odpowiedniego modelu procesora. Należy zwracać uwagę na dodatkowe technologie wspierane przez procesor, takie jak Hyper-Threading czy Turbo Boost, które mogą znacznie zwiększyć jego wydajność w różnych zastosowaniach. W przypadku komputerów do gier warto zainwestować w modele mające wysoką częstotliwość taktowania oraz dużą ilość pamięci podręcznej, co przełoży się na płynniejsze działanie gier i aplikacji multimedialnych. Natomiast dla profesjonalistów idealne będą procesory o dużej liczbie rdzeni i wsparciu dla technologii wielowątkowości.
Płyta główna łączy wszystko w całość
Płyta główna ma za zadanie połączyć wszystkie podzespoły i zapewnić między nimi sprawną komunikację. To jeden z kluczowych komponentów, gdy omawiana jest budowa jednostki centralnej, bez którego inne elementy nie mogłyby prawidłowo współpracować. Główną cechą płyty jest podstawka pod procesor (np. AMD AM4 lub Intel LGA 1151) i to przede wszystkim na nią powinniśmy zwracać uwagę przy wyborze odpowiedniego modelu. Oprócz podstawki pod procesor istotnym elementem jest liczba i rodzaj portów, które wpływają na możliwości rozbudowy komputera w przyszłości.
Ponadto poszczególne modele różnią się między sobą wielkością – przykładowo płyty formatu mini-ITX sprawdzą się przy budowie mniejszego komputera, a płyty główne ATX oferują lepszą funkcjonalność i są wykorzystywane w typowych, większych komputerach stacjonarnych.
Oprócz tego na pokładzie znajduje się cała masa innych złączy: banki dla pamięci RAM, sloty PCI i PCI-Express dla kart rozszerzeń, gniazda do podłączenia dysków, a oprócz tego jeszcze złącza do podłączenia urządzeń peryferyjnych. Różne modele płyt głównych mogą oferować także dodatkowe funkcje, takie jak wsparcie dla technologii RAID, lepsze zarządzanie energią czy zaawansowane systemy chłodzenia, co jest ważne w PC przeznaczonych do intensywnych zadań. Wszystkie te elementy wpływają później na funkcjonalność komputera.
Co istotne, obecne płyty są zaprojektowane w ten sposób, że nie można w nich źle podłączyć danego podzespołu – rozwiązanie to docenią mniej doświadczeni klienci, którzy obawiają się sami składać komputer. Takie intuicyjne rozwiązania znacznie ułatwiają proces montażu i minimalizują ryzyko popełnienia błędów, co jest szczególnie korzystne dla osób składających komputer po raz pierwszy.
Pamięć RAM – im więcej tym lepiej?
Pamięć RAM przechowuje wszystkie tymczasowe informacje – głównie są to dane aktualnie uruchomionych aplikacji, a także wyniki ich pracy. Mówi się, że im więcej dostępnej pamięci, tym sprawniejsza i bardziej komfortowa praca komputera.
Różne elementy komputera są istotne, ale RAM jest jednym z kluczowych i ma bezpośredni wpływ na szybkość działania PC oraz aplikacji. Warto jednak pamiętać, że pojemność pamięci ma szczególnie duże znaczenie w profesjonalnych zastosowaniach, gdzie ilość generowanych danych dochodzi do kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu GB. W takich zastosowaniach, jak obróbka wideo, grafika 3D czy programowanie, większa ilość pamięci RAM jest wręcz niezbędna, aby zapewnić płynność pracy. W takich przypadkach dobrze więc zaopatrzyć się w większą ilość RAM-u (32 lub 64 GB), natomiast do standardowego, domowego komputera w zupełności wystarczy 8 lub 16 GB.
Nie tylko ilość, ale również szybkość pamięci RAM ma znaczenie – wyższe taktowanie może znacznie przyspieszyć działanie systemu. Obecnie na rynku można spotkać dwie generacje modułów pamięci RAM: starsze DDR3 i nowsze DDR4 (nie są one ze sobą kompatybilne, więc przed zakupem warto zerknąć do specyfikacji płyty głównej).
W większości komputerów stacjonarnych wykorzystywane są standardowe moduły typu DIMM, natomiast w laptopach i mini-PC krótsze modele SO-DIMM. Dla użytkowników, którzy cenią sobie wydajność i estetykę, dostępne są również moduły RAM z podświetleniem RGB, które dodają efektownego wyglądu wnętrzu komputera. Najwydajniejsze modele dodatkowo są wyposażone w radiator, który ma za zadanie odprowadzić ciepło z kości pamięci, a także nadać całości efektowniejszego wyglądu. Odpowiedni wybór pamięci RAM to istotny krok w optymalizacji działania całego komputera.
Wydajna karta graficzna – najważniejszy element komputera do gier
Karta graficzna odpowiada za generowanie i wyświetlanie obrazu – chodzi tutaj zarówno o proste okna programów, jak i o skomplikowaną grafikę trójwymiarową z gier. Bardzo ważnym elementem karty graficznej są więc wyjścia wideo, do których podłączamy monitor lub inny wyświetlacz (znajdują się one na śledziu karty).
Odpowiedni dobór karty graficznej jest kluczowy dla zapewnienia płynności oraz wysokiej jakości obrazu, co znacząco wpływa na komfort korzystania z komputera. Obecnie wykorzystywane karty komunikują się z komputerem za pomocą złącza PCI-Express x16, a na rynku konsumenckim możemy spotkać dwie konkurencyjne serie kart graficznych: AMD Radeon oraz Nvidia GeForce – obydwie obejmują konstrukcje praktycznie ze wszystkich segmentów wydajnościowych. Dzięki temu każdy użytkownik, niezależnie od swoich potrzeb, znajdzie odpowiedni model dostosowany do swoich wymagań.
Ponadto już od jakiegoś czasu można spotkać się z procesorami ze zintegrowanymi układami graficznymi (tego typu konstrukcje oferuje zarówno AMD, jak i Intel, lecz głównie są to jednak słabsze i średniowydajne układy).
O ile w przypadku komputerów do mniej wymagających zastosowań, typu praca biurowa lub obsługa multimediów, nie ma konieczności stosowania wydajnych układów i bez problemu wystarczy tutaj tania, podstawowa karta lub układ zintegrowany w procesorze, to w przypadku wydajniejszych komputerów do grania lub profesjonalnych stacji roboczych jest to jeden z ważniejszych komponentów i musi on oferować odpowiednią wydajność (w razie potrzeby można połączyć dwie, trzy lub nawet cztery karty graficzne). Należy zwrócić uwagę, co jest w komputerze nie tylko do generowania obrazu w kontekście gamingu, aby zapewnić kompatybilność i optymalną wydajność całego PC. Warto jednak pamiętać, że wyższa wydajność zazwyczaj oznacza też większy pobór energii elektrycznej i konieczność stosowania bardziej rozbudowanego chłodzenia.
Poniżej widok komputera Komputronik Infinity
Inne karty rozszerzeń
Karta graficzna jest najpopularniejszą, ale nie jest jedyną kartą rozszerzeń, jakie możemy wykorzystać w komputerze. Czasami można spotkać się z dobrej jakości kartami dźwiękowymi, tunerami telewizyjnymi czy wszelkiego rodzaju kontrolerami – w większości przypadków są to karty korzystające z interfejsu PCI-Express, aczkolwiek starsze modele nadal korzystają z archaicznego złącza PCI. Karty dźwiękowe mogą znacząco poprawić jakość odtwarzanego dźwięku, co jest ważne dla audiofilów i osób pracujących z dźwiękiem. Tuner telewizyjny pozwala na oglądanie telewizji na komputerze, co jest przydatne w domowym centrum multimedialnym. Kontrolery USB udostępniają dodatkowe porty, ułatwiając podłączenie wielu urządzeń. Karty sieciowe zapewniają lepszą jakość połączenia internetowego, co jest kluczowe w grach online oraz streamingu. Ponadto możemy spotkać karty rozszerzeń z dodatkowymi portami SATA, które umożliwiają podłączenie większej liczby dysków twardych, co zwiększa pojemność komputera.
Dysk twardy – wydajny SSD lub pojemny HDD
Dysk twardy służy do przechowywania wszelkiego rodzaju danych – począwszy od systemu operacyjnego i zainstalowanych aplikacji, przez dokumenty i wygenerowane pliki programów, a skończywszy na ulubionych filmach, zdjęciach i muzyce. Najważniejszą cechą jest więc pojemność, bo to właśnie od niej zależy, ile danych będziemy mogli zmieścić na dysku. Wybór odpowiedniego dysku twardego jest kluczowy dla optymalnej pracy komputera, ponieważ wpływa na szybkość uruchamiania systemu i aplikacji oraz na przechowywanie dużych plików. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na interfejs dysku – najpopularniejszym jest SATA 6 Gb/s, ale w przypadku wydajniejszych konstrukcji stosowany jest SAS, M.2/U.2 lub PCI-Express (jak w przypadku kart rozszerzeń).
Na rynku możemy spotkać dwa rodzaje dysków twardych: HDD i SSD:
- Dyski HDD (magnetyczne, talerzowe) – zapisują dane na talerzach magnetycznych, więc charakteryzują się większą pojemnością i stosunkowo niską ceną.
- Dyski SSD – w tym rodzaju dysków talerze zastąpiono układami scalonymi (kośćmi pamięci) – oferują one nawet kilkukrotnie wyższą wydajność, a przy tym są odporne na uszkodzenia mechaniczne.
Dyski SSD są szczególnie polecane do instalacji systemu operacyjnego oraz aplikacji, podczas gdy HDD idealnie nadają się do przechowywania dużej ilości danych, takich jak filmy czy zdjęcia. Dla użytkowników, którzy potrzebują zarówno szybkości, jak i dużej pojemności, dobrym rozwiązaniem może być połączenie obu typów dysków – SSD jako dysk systemowy i HDD jako magazyn danych.
Zasilacz – jeden z najważniejszych elementów w komputerze
Zasilacz również zalicza się do jednych z najważniejszych części w komputerze – wszystko dlatego, że ma za zadanie dostarczyć energię do poszczególnych podzespołów, a także zabezpieczyć je przed ewentualnymi awariami sieci elektrycznej. Wybór odpowiedniego zasilacza jest kluczowy dla stabilnej pracy całego systemu, ponieważ jego zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego napięcia i natężenia prądu dla wszystkich komponentów. Główną cechą zasilacza jest moc znamionowa, która określa, jaką obciążalność ma dana jednostka i z jak bardzo rozbudowaną konfiguracją sobie poradzi. Warto zwrócić uwagę na certyfikaty sprawności energetycznej, takie jak 80 Plus, które świadczą o efektywności energetycznej zasilacza i wpływają na zużycie energii oraz generowanie ciepła.
Przy wyborze odpowiedniego modelu warto również zwrócić uwagę na zastosowane okablowanie, gdyż może ono techniczne ograniczać możliwość podłączenia komponentów. Ponadto lepsze modele dysponują częściowo lub całkowicie modularnym okablowaniem, co ułatwia składanie i rozbudowę komputera. Modularne okablowanie pozwala na podłączenie tylko tych przewodów, które są potrzebne, co poprawia przepływ powietrza i estetykę wnętrza obudowy. Zasilacz zwykle jest montowany na górze lub dole obudowy. Dobrze dobrany zasilacz to nie tylko stabilne zasilanie, ale także ochrona przed przepięciami i innymi problemami związanymi z zasilaniem.
Wszystkie elementy montowane są w obudowie
Z czego składa się komputer? To nie tylko komponenty umieszczone na płycie głównej, ale także obudowa komputerowa. W obudowie komputerowej montowane są wszystkie podzespoły komputera: płyta główna z procesorem i pamięciami RAM, karty rozszerzeń, dyski twarde oraz zasilacz. Dzięki odpowiednio dobranej obudowie wszystkie te elementy mogą działać w harmonii, zapewniając stabilność i wydajność całego PC. Ważne więc, aby obudowa oferowała dużo miejsca i odpowiednią wentylację – szczególnie jeżeli mówimy o wydajniejszej, bardziej rozbudowanej konfiguracji, która generuje sporo ciepła. Właściwa cyrkulacja powietrza w obudowie pomaga utrzymać optymalną temperaturę pracy podzespołów, co przekłada się na ich dłuższą żywotność i niezawodność. Większość modeli dysponuje też podstawowym zestawem złączy na przednim lub górnym panelu, do których można podłączyć urządzenia peryferyjne. Te złącza obejmują najczęściej porty USB, audio oraz czytniki kart pamięci, co zwiększa wygodę użytkowania komputera.
Jednym z głównych kryteriów przy wyborze obudowy jest jej wygląd – w końcu jest ona wizytówką całego komputera. W tym przypadku gusta są jednak podzielone, bo niektórzy wolą efektowną, agresywną stylistykę, a inni cenią stonowane, eleganckie wzornictwo. Niezależnie od preferencji estetycznych, ważne jest, aby obudowa była funkcjonalna i dostosowana do indywidualnych potrzeb użytkownika, zapewniając odpowiednie wsparcie dla wszystkich zainstalowanych komponentów.
Widać zatem, że budowa komputera wcale nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się to wydawać na początku. Poszczególne podzespoły są na tyle charakterystyczne, że trudno je pomylić z innymi częściami, a w obecnych czasach wykorzystywane są dedykowane złącza, co praktycznie uniemożliwia złe poskładanie komputera.
Złożenie komputera a gotowe zestawy
Złożenie komputera samodzielnie pozwala na pełną kontrolę nad doborem podzespołów, co umożliwia dostosowanie sprzętu do indywidualnych potrzeb i preferencji. To rozwiązanie często jest bardziej opłacalne, ponieważ można wybrać komponenty o najlepszym stosunku jakości do ceny. Jednak wymaga to pewnej wiedzy technicznej oraz czasu na złożenie i konfigurację. Może być to wyzwanie dla osób, które nie mają doświadczenia w składaniu komputerów.
Z kolei gotowe zestawy komputerowe to wygoda i oszczędność czasu – są już złożone i przetestowane, co minimalizuje ryzyko błędów związanych z montażem. Tego typu zestawy są idealne dla osób, które potrzebują szybkiego i prostego rozwiązania bez konieczności zagłębiania się w techniczne szczegóły. Jednak gotowe zestawy komputerowe mogą być droższe i mniej elastyczne pod względem przyszłej rozbudowy, a także mogą zawierać komponenty, które niekoniecznie odpowiadają indywidualnym potrzebom użytkownika. Wybór zależy więc od indywidualnych wymagań i poziomu zaawansowania użytkownika.
Widać zatem, że budowa komputera wcale nie jest tak skomplikowana, jak mogłoby się to wydawać na początku. Poszczególne podzespoły są na tyle charakterystyczne, że trudno je pomylić z innymi częściami, a w obecnych czasach wykorzystywane są dedykowane złącza, co praktycznie uniemożliwia złe poskładanie komputera.
Mogą Cię zainteresować: