Tablety graficzne

Tablet graficzny do rysowania to urządzenie, które umożliwia precyzyjne tworzenie i edycję grafiki cyfrowej. Składa się z płaskiej powierzchni roboczej oraz pióra (stylusa), który reaguje na nacisk i kąt nachylenia, pozwalając artystom, projektantom i retuszerom na naturalne rysowanie, malowanie czy retuszowanie obrazów w środowisku cyfrowym.

Rodzaje tabletów graficznych

Na rynku dostępne są trzy typy tabletów graficznych:

• tablet piórkowy bez wyświetlacza – najbardziej podstawowy typ, gdzie rysuje się na powierzchni tabletu, a efekt widoczny jest na ekranie komputera. Przykładem może być Wacom Intuos S, który oferuje wysoką czułość na nacisk i kompaktowe wymiary, idealne dla początkujących artystów;
• tablet graficzny z ekranem – pozwala na rysowanie bezpośrednio na ekranie, co zwiększa precyzję i komfort pracy. Wacom Cintiq 16 to przykład takiego urządzenia, oferującego 16-calowy ekran Full HD z doskonałym odwzorowaniem kolorów;
• podkładka świetlna LED – alternatywa dla klasycznych tabletów graficznych, wykorzystywana głównie przez ilustratorów, projektantów oraz twórców animacji. Podkładki świetlne, takie jak Huion Deska Kreślarska LED–LA3, umożliwiają przerysowywanie i rysowanie na papierze dzięki równomiernemu podświetleniu od spodu. Dzięki regulowanej jasności LED użytkownik może dostosować poziom oświetlenia do swoich potrzeb, co jest szczególnie przydatne w technikach tradycyjnych, takich jak szkicowanie, kaligrafia czy tworzenie animacji klatka po klatce.

Wybór odpowiedniego tabletu graficznego

Przy wyborze tabletu graficznego warto zwrócić uwagę na cztery aspekty:

• przeznaczenie i poziom zaawansowania – dla początkujących użytkowników odpowiednie będą modele bez wyświetlacza, takie jak One by Wacom S, które są bardziej przystępne cenowo i łatwe w obsłudze. Profesjonaliści mogą rozważyć inwestycję w tablet z wbudowanym ekranem, np. Wacom Cintiq 16, oferujący większą precyzję i komfort pracy;
• rozmiar i obszar roboczy – wielkość tabletu powinna odpowiadać preferencjom użytkownika oraz dostępnej przestrzeni na biurku. Większe modele, takie jak Huion Kamvas Pro 24, zapewniają duży obszar roboczy, co jest wygodne przy skomplikowanych projektach;
• czułość na nacisk i rozdzielczość – wyższa czułość na nacisk (mierzona w poziomach, np. 8192) pozwala na dokładniejsze odwzorowanie siły nacisku pióra, co przekłada się na precyzję linii. Rozdzielczość tabletu, określana w liniach na cal (LPI), wpływa na szczegółowość tworzonych prac;
• kompatybilność – upewnij się, że wybrany tablet współpracuje z używanym przez Ciebie systemem operacyjnym (Windows, macOS) oraz oprogramowaniem graficznym, takim jak Adobe Photoshop czy CorelDRAW.

Porównanie tabletów graficznych ze zwykłymi tabletami

Choć zarówno tablety graficzne, jak i zwykłe tablety (np. iPad) mogą służyć do tworzenia grafiki, różnią się one pod trzema względami:

• precyzja – tablety graficzne oferują wysoką czułość na nacisk, co pozwala na precyzyjne kontrolowanie grubości i intensywności linii w zależności od siły nacisku rysika. Dla porównania - zwykłe tablety, takie jak iPad Pro z Apple Pencil, obsługują nacisk, ale często na znacznie mniejszym poziomie precyzji i z ograniczonym wsparciem w aplikacjach. Dodatkowo tablety graficzne wykorzystują częstotliwość próbkowania na poziomie 200–300 RPS (Reads Per Second), co zapewnia brak opóźnień i większą płynność rysowania. W profesjonalnych tabletach, np. Wacom Cintiq Pro, dostępna jest także funkcja rozpoznawania kąta nachylenia pióra (do 60°), co umożliwia realistyczne cieniowanie i symulację pracy tradycyjnymi narzędziami, takimi jak węgiel czy ołówek;
• oprogramowanie – tablety graficzne są zaprojektowane do współpracy z profesjonalnym oprogramowaniem graficznym na komputerach PC lub Mac, takim jak Adobe Photoshop, CorelDRAW, ZBrush czy Autodesk Maya. Dzięki bezpośredniej integracji z komputerem użytkownik ma dostęp do pełnoprawnych narzędzi edycyjnych, wielowarstwowych kompozycji i precyzyjnych funkcji. Z kolei zwykłe tablety opierają się głównie na aplikacjach mobilnych, które mogą mieć ograniczoną funkcjonalność. Przykładem jest Procreate na iPadzie, który oferuje wysoką jakość rysowania, ale wciąż nie dorównuje możliwościami odpowiednikom desktopowym. Ponadto tablety graficzne często obsługują sterowniki i skróty klawiszowe, pozwalając na lepsze dostosowanie workflow do potrzeb użytkownika;
• wszechstronność – zwykłe tablety, takie jak iPad czy Samsung Galaxy Tab, są urządzeniami wielofunkcyjnymi – mogą służyć do przeglądania internetu, oglądania filmów, czytania e-booków czy prowadzenia wideokonferencji. W przeciwieństwie do nich, tablety graficzne są wyspecjalizowanymi narzędziami przeznaczonymi do profesjonalnej pracy artystycznej i projektowej. W przypadku tabletów graficznych, takich jak Wacom Cintiq Pro 24, użytkownik ma pełną kontrolę nad jakością wyświetlanego obrazu, a profesjonalne matryce IPS zapewniają pokrycie przestrzeni barwnej sRGB (99%) i AdobeRGB (85–99%), co jest kluczowe dla grafików i fotografów.

Zużycie energii w tabletach graficznych i zwykłych

Tablety graficzne nie posiadają własnych akumulatorów, ponieważ są stale podłączone do komputera lub zasilacza – oznacza to, że nie trzeba martwić się o ich ładowanie, ale wymaga to pracy w określonym miejscu. Rysiki w tabletach graficznych działają często bez baterii (np. Wacom Pro Pen 2), wykorzystując technologię rezonansu elektromagnetycznego (EMR), a więc nie trzeba ich ładować.

Z kolei zwykłe tablety, takie jak iPad Pro, mają wbudowane akumulatory, które pozwalają na kilka-kilkanaście godzin pracy na jednym ładowaniu. Apple Pencil 2, który obsługuje iPady, wymaga regularnego ładowania – pełne naładowanie zajmuje około 15 minut i wystarcza na około 12 godzin pracy, ale w trybie szybkiego ładowania już 30 sekund podłączenia daje możliwość użytkowania przez około 30 minut.

Czułość na nacisk w tabletach graficznych

Czułość na nacisk to jeden z ważniejszych parametrów, który wpływa na precyzję rysowania na tablecie graficznym. Czułość nacisku jest wyrażana w poziomach (np. 2048, 4096, 8192), a im wyższa wartość, tym większa kontrola nad grubością i intensywnością linii. Nowoczesne tablety, takie jak Wacom Intuos Pro czy XP-Pen Artist 10 2nd, oferują aż 8192 poziomy nacisku, co pozwala na bardzo subtelne zróżnicowanie siły pióra – podobnie jak w przypadku tradycyjnych narzędzi artystycznych, takich jak ołówki czy pędzle.

Za rozpoznawanie ciśnienia nacisku odpowiada wewnętrzny czujnik pióra, który przekazuje dane do sterownika tabletu w czasie rzeczywistym. Wysoka częstotliwość odczytu (często powyżej 200 RPS – Read Per Second) zapewnia brak opóźnień podczas rysowania, co jest kluczowe przy dynamicznych ruchach. Dzięki temu rysownicy mogą płynnie kontrolować cieniowanie i intensywność kreski, co sprawdza się zarówno w ilustracji, jak i zaawansowanej obróbce graficznej.

Niektóre tablety oferują także dostosowywalne krzywe nacisku, które pozwalają na zmianę responsywności pióra. Oznacza to, że użytkownik może ustawić, czy tablet ma reagować na lekki dotyk bardziej intensywnie, czy wymagać mocniejszego nacisku, co przydaje się w dostosowaniu narzędzia do indywidualnego stylu rysowania.

Rozpoznawanie kąta nachylenia rysika

Nowoczesne tablety graficzne są wyposażone nie tylko w czułość na nacisk, ale także w funkcję rozpoznawania kąta nachylenia pióra. Dzięki temu użytkownicy mogą symulować techniki malarskie i rysunkowe, jak cieniowanie bokiem pióra, co przypomina efekt pracy tradycyjnymi narzędziami, np. ołówkiem lub węglem. Tablety klasy profesjonalnej, jak Wacom Cintiq Pro 24, obsługują kąty nachylenia do 60°, co pozwala na realistyczne oddanie dynamiki pociągnięć pędzla.

Technologia ta działa poprzez zastosowanie kilku czujników magnetycznych w piórze, które mierzą położenie rysika względem powierzchni tabletu. Współczesne oprogramowanie graficzne, takie jak Adobe Photoshop, Corel Painter czy Clip Studio Paint, obsługuje dane o nachyleniu, pozwalając na dokładniejsze odwzorowanie tekstur i pociągnięć pędzla.

Wybrane modele tabletów mają także funkcję Tilt Response, która dynamicznie dostosowuje intensywność cieniowania w zależności od kąta nachylenia rysika. Jest to szczególnie przydatne w grafice koncepcyjnej, ilustracji i malarstwie cyfrowym, gdzie symulowanie naturalnych technik odgrywa kluczową rolę.

Programowalne przyciski w tabletach graficznych

Producenci mogą również wyposażać swoje tablety graficzne w programowalne przyciski, które znacząco zwiększają wygodę pracy i przyspieszają wykonywanie określonych operacji. W zależności od modelu, może być ich kilka lub kilkanaście, a ich funkcjonalność można dowolnie przypisać do skrótów klawiszowych w oprogramowaniu graficznym.

Przykładowo - tablet Wacom Intuos Pro oferuje ExpressKeys, które mogą pełnić funkcję szybkiego cofania operacji, zmiany rozmiaru pędzla czy przełączania narzędzi bez potrzeby sięgania po klawiaturę. W bardziej zaawansowanych modelach Huion Kamvas dostępne są także dotykowe suwaki lub Touch Rings, które pozwalają np. na regulację zoomu, obracanie płótna lub zmianę grubości linii jednym ruchem palca. W niektórych modelach, jak XP-Pen Artist 15.6 Pro, dodatkowo dostępne są pierścienie nawigacyjne, które umożliwiają płynne przesuwanie i obracanie obiektów na ekranie.